Waarom na twee eeuwen Napoleon achterna?
‘Als hoogleraar houd ik me bezig met het in kaart brengen van veranderingen en processen. Van de veldtocht van Napoleon bestaat een kaart uit 1869 van Charles Minard die in ons vakgebied wordt gezien als een van de beste kaarten ooit. Ik wilde weten of we die kaart met de huidige technieken nog beter kunnen maken.
Daarbij komt dat een van mijn voorvaders, zes generaties terug, mee ging in het leger van Napoleon. Een broer van mijn voorouder hè. Anders was ik er nu niet geweest. Hij heeft de tocht niet overleefd.
Ik wilde een boek schrijven over Minards kaart en de rol van tijd in de cartografie. Mijn sabbatical heb ik gebruikt om dat boek, Mapping Time, te verluchtigen met de familiegeschiedenis van Napoleons veldtocht.’
Heb je de hele reis gekopieerd?
‘Nee hoor, ik ben in Frankrijk in veel archieven gedoken en ik ben naar Wit-Rusland gereisd, naar de plek waar Napoleon de rivier de Berezina wilde oversteken. Daar heb ik een tocht gemaakt met een gids die me allerlei historische plekken liet zien.’
Zijn er nog veel plaatsen die herinneren aan de veldslag uit 1812?
‘In de omgeving staan veel monumenten en ik ben bij een minimuseumpje geweest dat staat op de plek waar Napoleon de rivier overstak. Grappig was dat toen ik daar kwam, de gids een metaaldetector pakte omdat hij dacht dat ik in de grond wilde zoeken. Ik wilde alleen maar rondkijken en foto’s maken. Hij probeerde ook allerlei historische speldjes en insignes te verkopen, maar die waren aan mij niet besteed.’
Wat maakt die kaart uit 1869 eigenlijk zo bijzonder?
‘De kaart vertelt op een heel duidelijke manier het drama van de tocht. Waar Napoleon de Poolse grens passeert is de lijn die het aantal soldaten weergeeft nog heel dik. Richting Moskou en op de weg terug wordt die lijn steeds dunner. Napoleon vertrok met een half miljoen soldaten, maar kwam met tienduizend terug.’
Je wilde de kaart van Minard verbeteren. Wat ontbrak er nog?
‘Napoleon bleef een maand in Moskou voor hij aan zijn terugtocht begon. Die maand rust zie je niet in de kaart. Ik heb er een zogenaamde ruimte-tijd-kubus in getekend. Daarmee breng je een derde dimensie aan in een kaart, namelijk tijd. Zo zitten in mijn boek ontzettend veel kaartjes waarmee ik een tijdsverloop probeer te laten zien.’
Je boek Mapping Time is vanaf vandaag te koop. Is het ook interessant voor mensen van buiten het vakgebied?
‘Het eerste deel over de geschiedenis en de achtergrond van de Napoleons veldtocht is denk ik voor een breder publiek interessant, maar daarna gaat het over tijdscartografie en dat is meer iets voor vakgenoten.’
Welke rol speelt tijd tegenwoordig in cartografie?
‘We hebben nu geavanceerde modellen om tijd in kaarten aan te brengen. Toch is het nog vaak een stiefkindje. We kunnen heel goed met coördinaten werken, maar we zouden nog veel meer met tijd kunnen doen. Bijvoorbeeld: iedereen kent verkiezingskaartjes. Maar je ziet daar meestal geen trend in. Je zou bijvoorbeeld de ontwikkeling van een politieke partij in een bepaalde regio over de laatste jaren in kaart kunnen brengen.’
