Het fonds is een plan van D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold. Niet alleen PvdA en VVD, ook ChristenUnie en SGP steunden zijn oproep aan het kabinet om snel het toekomstfonds op te richten. Misschien wilden de coalitiepartijen met hun steun voor dit fonds de oppositie gunstig stemmen. Ze konden echter niet voorkomen dat het een stekelig debat werd, waarin de oppositie het kabinet gebrek aan visie en daadkracht verweet. Het kabinet wees juist op alle stappen die al zijn genomen.
Debat
Aanleiding voor het debat was een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Kern van het rapport: Nederland moet slimmer en wendbaarder worden om de huidige welvaart te behouden. Er moet meer aandacht komen voor onderwijs, onderzoek en innovatie. Daar was iedereen het mee eens, al vond het kabinet dat het rapport vooral de standpunten onderstreepte die het toch al huldigde.
Toekomstcommissaris
Illustratief voor de steekspelletjes tussen de politici was de ‘toekomstcommissaris’ die er volgens Pechtold zou moeten komen. Daar kreeg hij geen steun voor. Premier Rutte zei spottend: “Die is er al, dat ben ik. Ik ben heel blij met de suggestie. Ik zal deze titel voortaan toevoegen aan mijn functieomschrijving.” Maar het toekomstfonds komt er dus wel. Want ooit raakt het aardgas op en dan moet Nederland niet “met lege handen en lege hoofden staan”, aldus D66. Volgens Pechtold heeft het kabinet de opbrengsten van het Nederlandse aardgas – vorig jaar nog vijftien miljard euro – verspild.
Vernieuwingen
Met de miljarden die er de komende decennia nog te halen zijn, moet het kabinet vernieuwing aanjagen. De bedoeling is dat het fonds in 2015 wordt gevuld met honderd miljoen euro. Dat geld wordt belegd, en met de renteopbrengsten en extra meevallers uit de aardgasbaten kan het kabinet allerhande innovatieve projecten en wetenschappelijk onderzoek betalen. Op termijn hoopt Pechtold twaalf miljard euro te verzamelen, zei hij gisteren.
Nederland stopte tussen 2005 en 2010 miljarden aan aardgasbaten in onderzoek en innovatie. Maar op de verdeling van het geld kwam harde kritiek en het politieke draagvlak kalfde snel af.
