‘De meerderheid van de MOOC-volgers is blank, man en westers’, stelt Timo Kos, onderwijsdirecteur van de TU Delft waar ze al 250 duizend aanmeldingen voor hun MOOCs mochten noteren. Hij reageert op de stelling dat MOOCs democratisch lijken, maar dat ze in de praktijk voor de happy few zijn.
Kos: ‘We hopen natuurlijk op democratisering van onderwijs, maar er is een groot probleem: bandbreedte en internettoegang. Wij hebben de kwaliteit van onze video’s al naar beneden bijgesteld omdat mensen ze niet konden downloaden.’
Kos debatteerde dinsdagavond met rector Ed Brinksma en Joris Schut (pas afgestudeerd bij onderwijskunde en al ruim 50 MOOCs op zijn cv) over nut, noodzaak en toekomst van Moocs.
Geen vervanging
Blank, man en westers dus. Maar ook met al een bachelor- of masterdiploma op zak, weet Kos. ‘Twee derde van de MOOC-volgers heeft al een graad. Je moet MOOCs niet zien als een vervanging van universitair onderwijs. Ze zijn een toevoeging’, reageerde Kos op suggesties uit het publiek dat je met MOOCs de krenten uit de pap kunt kiezen en niet een volwaardige opleiding hoeft samen te stellen.
Een andere stelling ging over de effectiviteit van MOOCs. Kan online onderwijs tippen aan een collegezaal met interactie tussen studenten en docent? Ervaringsdeskundige Schut: ‘Het voordeel van MOOCs is dat je ze kunt volgen wanneer het jou uitkomt. Het nadeel is wel dat je alleen bent, je moet behoorlijk wat discipline hebben.’
Bij sommige vakken moet je samenwerken in projectteams, maar hoe doe je dat bij MOOCs, wilde iemand uit de zaal weten. ‘Dat is het verschil tussen MOOCs en het vroegere digitale onderwijs waarbij je een cd-rom in je pc stopte. Als tienduizenden mensen dezelfde MOOC volgen, waarvan duizend tegelijkertijd, is er altijd iemand die reageert op vragen in een forum. MOOCs kennen veel peer-review.’
Blended model
Schut zei het meest in een blended model te geloven. ‘Eerst colleges kijken op video en als je vragen hebt daarna met een hoogleraar en medestudenten er verder over discussiëren.’
Hij kreeg bijval van Kos die een experiment aanhaalde met summercourses op een Amerikaanse campus. ‘Toen een reguliere summercourse werd omgezet in een MOOC zakte het slaagpercentage van vijftig naar 25 procent. Maar bij een gemengd (‘blended’) model steeg dat percentage juist naar 80 procent. Als je het goed aanpakt, kunnen MOOCs dus heel effectief worden.’
Peer-assessment
Rector Ed Brinksma zette vraagtekens bij de toetsing vanwege ‘M’ van ‘massive’. ‘Sommige exacte vakken waarbij één antwoord goed is zijn met een computer eenvoudig te toetsen. Maar wat doe je bij geesteswetenschappen die je met een essay toetst. Je wilt als docent geen honderdduizend essays becijferen.’
Schut wuifde dat bezwaar echter weg. ‘Veel MOOCs maken gebruik van peer-assessment. Dat is heel waardevol. Je moet een paar medestudenten beoordelen. Daarvoor krijg je richtlijnen aangereikt en soms moet je zelf een testje maken voor je mag peer-reviewen. Uiteindelijk zijn er vijf mensen die naar jouw werk kijken, in plaats van een hoogleraar. En de eindbeoordeling blijkt vergelijkbaar te zijn.’
UT: 2 MOOCs
Kos vertelde dat de TU Delft plannen heeft hun online onderwijs in grote stappen uit te bouwen van losse MOOCS naar langere cursussen en series tot complete modules en zelfs online onderwijsprogramma’s.
Brinksma benadrukte dat de UT veel van de ervaringen van Delft kan leren. Binnenkort begint de UT zelf met twee MOOCs. De rector heeft vooral nog veel vragen en twijfels over het verdienmodel van MOOCs. Ook daarom kan de ‘M’ van ‘massive’ wat hem betreft beter wegvallen. ‘Veel universiteiten zetten MOOCs in voor professional learning. Daar zit geld in.’
Kos zag meer mogelijkheden voor universiteiten om van MOOCs te profiteren. Hij wees bijvoorbeeld op de aanzuigende werking die online onderwijs kan hebben op studenten voor je masteropleidingen. Ook kun je via MOOCs talentvolle PhD’s trekken.
