De lezing van Swaab was met zeshonderd toehoorders zo goed als uitverkocht. Met zeven andere onderwijsinstellingen was een live-verbinding. De arts is onder meer beroemd door zijn louter duidelijke uitspraken, waardoor hij niet bij iedereen geliefd is.
Kunst
Maar hoe zit het nou met de kunst en het brein? De verschillen tussen mens en dier volgens Swaab. ‘Dieren maken kunst zonder emotie en kijken niet meer naar een schilderij achteraf. Dieren kunnen een ‘kunstje’, maar maken geen kunst.’
Terugkijkend naar de evolutietheorie is te achterhalen dat kunst over verschillende delen van de wereld ontstaat wanneer mensen zijn geëvolueerd tot Homo Sapiens, met hersenen van ongeveer 1500 gram.
Afwijkingen
Afwijkingen in het brein beïnvloeden kunst. Bij ‘synesthesie’ ziet iemand cijfers in kleuren en bij Alzheimer wordt kunst vaak non-figuratief. Ook medicatie is soms van invloed. Op een schilderij van Van Gogh was het plantje digitalis te zien dat gebruikt werd als het medicijn Digoxine. Een bijwerking is dat je alles geel ziet. ‘Dat heeft vast invloed gehad op het wel heel gele schilderij met de zonnebloemen.’ Swaab stelt dat er verschillende eisen zijn om kunst te maken, zoals een groot brein van rond de 1500 gram, creativiteit en principes zoals perspectief, kleuren en emoties.
Bijna-doodervaring
Aan het eind van de lezing zet Swaab nog iets recht over de lezing van de avond ervoor: ‘De bijna dood ervaring’. Dit werd vroeger al in kunst geuit door een tunnel met een lichtpunt. ‘Als je ook maar iets weet over de hersenen zijn andere interpretaties van deze tunnel helemaal niet nodig. Bij een bijna-doodervaring komt er te weinig zuurstof in je hersenen en ogen waardoor het centrum van je oog lichter wordt. Hierdoor zie je een donkere rand met een lichtpunt. Precies de tunnel dus.’
