Peter-Paul Verbeek: ‘De vraag is niet ja of nee, maar hoe’

| Rense Kuipers

Peter-Paul Verbeek, hoogleraar techniekfilosofie, gaf donderdag een lezing over de relatie tussen mens en techniek. Volgens hem een ‘sneak preview’ voor de master PSTS, waarover hij daarna een korte inleiding gaf.

Photo by: Arjan Reef

Verbeek richtte zich vooral op de vraag of we de mens aan het vervolmaken zijn aan de hand van technologie. Zo gaf hij als voorbeeld het academisch ziekenhuis Maastricht, waar dokters via ivf alleen een embryo zonder mogelijk erfelijke ziekten in de baarmoederhals van een vrouw plaatsen.

Jongen of meisje

Iets dichterbij keek Verbeek naar de lab-on-a-chip-technologie, waardoor vloeistoffen gemanipuleerd kunnen worden. Volgens Verbeek kan het hierdoor in de toekomst mogelijk zijn om het geslacht van een kind te bepalen.

Verbeek behandelde twee kampen: de voorstanders die het gebruik van technologie zien als evolutie (‘eigenlijk zijn we best hulpeloze wezens’). Aan de andere kant de tegenstanders, die beweren dat als we mensen gaan maken, je vanaf de geboorte een ‘valse start’ krijgt.

Icarus

‘Is het goed om te doen of niet?’, vroeg Verbeek zich hardop af. Dat is volgens hem de verkeerde vraag. ‘Het gaat niet om ja of nee, maar om hoe de interactie tussen mens en technologie plaatsvindt.’

Verbeek gaf aan dat we in die zin veel van de mythe van Icarus kunnen leren. Icarus, die samen met zijn vader Daedalus gevangen werd gehouden op het eiland Kreta. Daedalus bouwde vleugels voor Icarus om de Egeïsche zee over te steken. Zou hij te laag vliegen, dan stortte hij in zee. Te hoog, dan zou de was smelten waarmee de veren waren vastgezet in de vleugels.

Het punt is, volgens Verbeek, om een middenweg te vinden. ‘Nee zeggen, dus te laag vliegen, is naïef. Altijd ja zeggen is ook naïef. Vraag je af wat er verandert. Denk na hoe gebruik van technologie de dynamiek van een vriendschap bijvoorbeeld verandert.’ Hij besloot: ‘Het enige dat je kunt doen is vliegen.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.