In het Amphitheater van de Vrijhof vertelden Saskia Lindhout (nanobiophysics), Nathalie Katsonis (biomolecular nanotechnology), Pascal Jonkheijm (molecular nanofabrication) en Alexander Brinkman (quantum transport in matter) over de schoonheid die ze tegen komen in hun labs.
Gulden spiraal
Nanobiofysicus Saskia Lindhoud vertelde over haar onderzoek naar een showergeld. Ze maakte met een elektronenmicroscoop een afbeelding van een cellulosegel. Hierin meende ze spiralen te zien die passen bij de gulden snede, een uit de wiskunde afkomstige verhouding tussen lijnen die vaak geassocieerd wordt met schoonheid.
‘Dat dacht ik. Ze waren niet helemaal te zien, maar mijn gedachten vulden dit beeld aan. Dit geeft aan wat ik als schoonheid zag in mijn werk.’
Vervolgens vertelde Lindhoud over haar huidige onderzoek naar de aantrekkingskracht van geladen moleculen in cellen. ‘Ik kan me indenken dat dit soort krachten een rol hebben gespeeld bij het begin van het leven. Dat vind ik vooral schoonheid: het snappen van het ontstaan van leven.’
Liquid crystals
Volgens Nathalie Katsonis zit schoonheid ‘niet in kleuren, vormen of symmetrie, maar in de gedachten die bij de afbeelding opgewekt worden’. Katsonis is op zoek naar nieuw soort materiaal, een vervanger voor plastic. Dit doet ze door te kijken naar liquid crystals (zoals op de foto), stoffen die tussen de vloeibare en vaste vorm in zitten.
Gustav Metzger heeft deze stoffen gebruikt om een levend kunstwerk te maken. De stoffen reageren namelijk op verschillende temperaturen, waardoor bewegende kleurenbeelden ontstaan. ‘Bij dit werk was het zelfcreërende en zelfvernietigende belangrijk voor de kunstenaar.’
Bacteriën
Hoogleraar Pascal Jonkheijm (molecular nanofabrication) vindt schoonheid als hij afbeeldingen maakt van stents in gedotterde bloedvaten. Hij onderzoekt een soort zwemmende bacteriën, die zich op oppervlaktes voortbewegen.
‘Door te kijken naar hoe die bacteriënzich vastzetten aan die oppervlaktes, proberen we methodes te bedenken om dit tegen te gaan. Dit passen we toe op stents die geplaatst worden bij het dotteren van bloedvaten, zodat deze langer meegaan. Sommige grote bacteriekolonies leveren mooie plaatjes op.’
Sterrennacht
Hoogleraar Alexander Brinkman, die onderzoek doet naar teleportatie, liet een afbeelding zien van een stof die te snel geoxideerd was. Volgens de onderzoeker leek die daardoor op het schilderij ‘De sterrennacht’ van Van Gogh.
Volgens Brinkman laat een artiest zien wat zijn interpretatie is van de werkelijkheid, maar kunnen wetenschappers die werkelijkheid maken. ‘Namelijk door dingen te meten. Zonder iets te meten, hebben we geen besef van de realiteit. Als je dit toepast op de dingen die nog niet ontdekt zijn, maken we dus werkelijkheid. Dat vind ik de schoonheid van wetenschap.’
De vier onderzoekers illustreerden hun lezing met beelden die eerder ook werden tentoongesteld in museum Twentse Welle.
