Een beetje balen is het wel. Sommige vwo’ers moeten met bloed, zweet en tranen eindexamen Frans of Duits doen, terwijl een opleiding wiskunde of natuurkunde daar weinig waarde aan hecht. En lukt het niet om voldoendes te halen voor de vreemde talen, dan moeten ze naar de havo en kunnen ze voorlopig niet naar de universiteit. Ook niet als ze negens halen voor wiskunde, scheikunde en natuurkunde.
Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld vmbo’ers die zo goed kunnen schrijven dat ze best naar de School voor Journalistiek zouden kunnen. Maar zonder havodiploma kom je nu eenmaal niet binnen.
Experiment
Daar wil staatssecretaris Dekker iets aan doen, schrijft hij vandaag aan de Tweede Kamer. Hij overweegt hogescholen en universiteiten de mogelijkheid te geven om ‘eenzijdig cognitief begaafde leerlingen’ toe te laten als ze de juiste vakken op het juiste niveau hebben afgerond.
Nu al is het mogelijk om vakken op een hoger niveau te doen, maar Dekker geeft leerlingen daar nu uitdrukkelijk het recht toe. Een leerling is dus niet meer overgeleverd aan de goede wil van de school, maar kan extra uitdaging eisen voor sommige vakken.
Toelating
De hogescholen en universiteiten reageren voorzichtig positief. ‘Zolang er echt sprake is van maatwerk en dit niet leidt tot een breed toelatingsrecht voor havisten zijn wij positief’, laat een woordvoerder van universiteitenvereniging VSNU weten. ‘Maar de afweging moet dus echt per individu en per instelling gemaakt kunnen worden.’
Een woordvoerder van de Vereniging Hogescholen wacht af tot duidelijk is wat de staatssecretaris precies wil. ‘Leerlingen moeten op het juiste niveau uitgedaagd worden, maar variabele niveaus moeten niet gaan leiden tot selectie aan de poort.’
Maatwerk in het voortgezet onderwijs vraagt immers ook om maatwerk in de toelating tot het hoger onderwijs. Er kan een situatie gaan ontstaan waarin sommige onderwijsinstellingen bijna iedereen zullen gaan toelaten en andere veel strenger zullen zijn.
Overigens is er nu al een mogelijkheid om zonder het juiste diploma te gaan studeren. Iedereen vanaf 21 jaar kan een colloquium doctum aanvragen: een toelatingsprocedure om alsnog het hoger onderwijs in te komen.
