Vrijdagmiddag sprak bij dat opleidingsprogramma bestuurskunde-alumnus Richard Baas, in december uitgeroepen tot ambtenaar van het jaar 2015. Naast zijn functie als beleidsmedewerker bij het ministerie van Binnenlandse Zaken is hij vrijwillig politieagent in de Haagse Schilderswijk.
Superman
‘Eigenlijk ben ik een soort hobby-bobby’, vertelde Baas gekscherend. ‘Of superman. Ik loop in pak het ministerie binnen en loop in politie-uniform naar buiten.’
Het ontbrak Baas niet aan een gezonde dosis relativeringsvermogen. ‘Ik vind mezelf niet de beste ambtenaar, dat zou te veel eer zijn. Ik denk wel dat ik door mijn dubbelfunctie een betere ambtenaar ben geworden.’
Burger als getal?
Want als ambtenaar werk je niet voor de minister of het kabinet, maar voor de burger, zo stelde Baas. ‘En dat wordt vaak vergeten.’ Baas vertelde dat hij op feestjes weleens moeite heeft om goed uit te kunnen leggen wat hij precies doet.
Daarmee legde hij de vinger op de zere plek, de voor hem voelbare onvrede over ambtenaren: ‘Het lijkt alsof de functie ambtenaar geen identiteit weergeeft. Op het ministerie houd ik me bezig met stedelijk beleid. Als ik dan rondloop over straat vraag ik me ook weleens af wat er dan in godsnaam daadwerkelijk verandert? Wie ben ik dan om achter mijn bureau of tijdens een vergadering op het ministerie burgers uit te drukken in getallen of processen?’
Safaribusjes
Baas ziet de kloof tussen beleid en praktijk vaak genoeg van dichtbij: ambtenaren die onder het mom van een werkbezoek of excursie door ‘zijn’ Schilderswijk rijden in – zoals hij het noemde vanmiddag – ‘safaribusjes’. ‘Die lijken ze eigenlijk niet te verlaten.’
Als politieagent ziet Baas het van een andere kant. ‘Mensen die om het minste of geringste hun telefoon pakken om je te filmen. Ze zijn direct en kritisch, stellen lastige vragen, tonen vijandigheid’, vertelde Baas. ‘Het is niet altijd feest en soms zijn gesprekken met de wijkbewoners een ongelooflijk lesje nederigheid. Maar is dat het waard? Absoluut!’
En daarmee deed hij ook een oproep aan alle aanwezige bestuurskunde-alumni – onder wie CvB-vicevoorzitter Mirjam Bult – om de moeilijke zaken niet uit de weg te gaan: ‘Verschuil je niet onder je bureau. Doe afstand van de onzichtbaarheid en durf vooral ook op je bek te gaan! Je bent er als ambtenaar om de maatschappij te dienen.’
