De uit Oostenrijk afkomstige Isabella Hatak is sinds november verbonden aan de vakgroep NIKOS (BMS). De mentale toestand van ondernemers begrijpen is haar onderzoeksdoel. Ze vraagt zich af of mensen met psychische stoornissen zoals ADHD, asperger of depressie voordeel hebben van hun geestelijke aandoening in de ondernemersarena. ‘Deze mensen hebben het vaak zwaar op de traditionele arbeidsmarkt. Ik wil weten of hun zwaktes om te buigen zijn naar sterktes.’
Hatak vertelt dat studies aantonen dat mensen met ADHD snel beslissingen nemen, actiegericht zijn, het fijn vinden om zelfstandig te werken en creatief zijn. ‘Allemaal eigenschappen die passen bij het ondernemerschap.’ Hetzelfde geldt volgens haar voor mensen met het syndroom van Asperger, een vorm van autisme. ‘Zij hechten aan structuur, orde en systemen. En ze kunnen zich goed concentreren. Maar door hun beperkte sociale vaardigheden worstelen ze vaak met het vinden en behouden van een reguliere baan, terwijl als je een milde vorm hebt het niet volgen van sociale conventies heel goed past bij innovatief hightech ondernemerschap.’
Hoog tijd om dat eens nader te onderzoeken, vindt de UHD. ‘Het is een totaal nieuw onderzoeksveld, maar dat vind ik juist mooi. Ik zwem vaak tegen de stroom in met mijn werk en wil altijd de andere kant bekijken. Bovendien is het belangrijk onderzoek. Als we die positieve kant van psychische stoornissen wetenschappelijk kunnen onderbouwen, kun je deze groep mensen een interessant alternatief bieden.’
Stress
Het gedrag van ondernemers is de rode draad in haar wetenschappelijke loopbaan. ‘Welk effect heeft gedrag op bedrijfsresultaten en wie gedraagt zich eigenlijk als een ondernemer?’ Vragen die ze bestudeert in verschillende contexten, zoals bij startende ondernemers. ‘We doen grootschalig onderzoek. Elk half jaar sturen we een vragenlijst naar mensen die sinds 2014 ondernemer zijn. Ik kijk naar hun welzijn, de mate van stress en de bedrijfsresultaten. Het levert uiteindelijk een berg data op voor analyse. Is er bijvoorbeeld een relatie tussen de mentale gezondheid en de bedrijfsresultaten?’
Daarnaast wil ze weten welk type ondernemer de meeste stress ervaart. ‘Studies naar stress in combinatie met ondernemerschap spreken elkaar namelijk tegen. Dat motiveerde mij om verschillende types ondernemers te bestuderen. Er zijn ondernemers die kansen zien. Ze hebben een idee en willen dat realiseren. En je hebt de noodgedwongen ondernemers die een reguliere baan ambiëren, die ze door omstandigheden niet vinden. Verrassend genoeg zagen we dat de eerste groep meer stress ervaart dan de tweede groep.’
Het uiteindelijke doel van haar wetenschappelijk onderzoek is het ontwikkelen van specifieke maatregelen om het welzijn van ondernemers te waarborgen. ‘We zien dat werkgerelateerde stress alleen maar toeneemt, met name bij ondernemers. Zij ervaren een hoge mate van stress. Met mijn onderzoek probeer ik verbanden tussen ondernemerschap en stress wetenschappelijk aan te tonen. Als dat lukt, kunnen we op de juiste momenten passende ondersteuning bieden.’
