Katsonis en Kudernac zijn vrolijk gestemd, en daar hebben ze een goede reden voor. Ben Feringa, hun mentor, heeft een dag eerder de Nobelprijs voor Scheikunde gewonnen voor zijn onderzoek naar moleculaire motoren, een onderwerp waar zowel Katsonis als Kudernac aan hebben bijgedragen. ‘De animatie van de moleculaire auto die het Nobelprijscomité aan het einde en het begin van de presentatie liet zien komt van Tibor’, glimlacht Katsonis trots. ‘Hij is de eerste die daar een paper over publiceerde.’ Kudernac reageert met een voorzichtige grijns. ‘Dat was inderdaad best tof.’
Inspiratie
Het wordt al snel duidelijk dat beide scheikundigen een diepe liefde voor hun vak koesteren. ‘We zijn ontzettend trots op Ben’, vertelt Katsonis. ‘Maar we zijn ook blij met zijn Nobelprijs om een andere reden. Ben heeft ons een liefde voor dappere en inspirerende wetenschap bijgebracht. Wetenschap die gedreven wordt door nieuwsgierigheid en die grote uitdagingen aanpakt. Het feit dat Ben de Nobelprijs heeft toegewezen gekregen betekent ook de hoogste waardering voor het soort wetenschap waar wij voor staan.’
Het echtpaar ontmoette elkaar in 2004. Kudernac, die van origine uit Slowakije komt, werkte destijds als PhD-student samen met Feringa. Katsonis volgde in die tijd een postdoctoraal aan de universiteit in Parijs waar ze ook opgroeide. De twee zagen elkaar voor het eerst tijdens een conferentie in de Franse hoofdstad. ‘Ik had net een presentatie gehouden toen Ben mij benaderde’, vertelt Katsonis met een permanente glimlach op haar gezicht. ‘Hij vertelde me dat hij graag wilde samenwerken, maar zei dat op zo’n niet-academische manier dat ik me eerst helemaal niet realiseerde wie hij was. Ik dacht dat hij ook een postdoc was! Hij nodigde me uit om naar Groningen te komen, en uiteindelijk heb ik dat gedaan en daar werkte Tibor ook.’
Chemie, zowel letterlijk als figuurlijk
Eenmaal in Groningen viel alles al snel op z’n plaats. ‘Het was een bijzondere tijd. Er hing altijd een prettige sfeer, het team was één grote familie’, vertelt Kudernac. Een grijns verschijnt op zijn gezicht. ‘We zijn niet het enige ‘Feringa stel’. Er zijn er zeker nog drie of vier meer, en ook een aantal ‘Feringa babies’. Er was veel goede chemie aanwezig, dat is zeker.’ Katsonis lacht en voegt toe: ‘We hadden allemaal het gevoel dat we bijdroegen aan iets belangrijks. We hebben daar in die periode sommige van onze beste vrienden leren kennen.’
Een cultuur van innovatie
Na aanstellingen in België, Frankrijk en een tweede korte periode in Groningen, zijn Katsonis en Kudernac gesetteld in Enschede, waar ze beiden actief zijn aan de UT. Kudernac bij de Molecular Nanofabrication vakgroep en Katsonis bij de Biomulecular Nanotechnology group. Beiden hebben ze een bijzondere voorkeur voor de Nederlandse academische cultuur. ‘Er is veel vertrouwen in, en ondersteuning voor jonge onderzoekers in Nederland’, aldus Katsonis. ‘Er is een cultuur van innovatie. Excellentie wordt aangemoedigd en beloond. En dat zie je niet overal.’
De scheikundigen hebben nog geen contact gehad met hun mentor, maar hebben ondanks dat de Nobelprijs wel gevierd. ‘We zijn erg trots op Ben’, vertelt Katsonis met oprechte affectie. ‘Het feit dat hij de Nobelprijs heeft gewonnen is ontzettend inspirerend voor ons. Het laat zien dat nieuwsgierigheid en het nemen van risico’s beloond wordt, en het spoort ons aan om nog harder te werken.’
