In totaal nam het aantal UT-studenten dat zich meldde met psychische problemen het afgelopen collegejaar toe, van 254 naar 315. Tegelijkertijd kunnen de psychologen door onderbezetting op dit moment geen nieuwe studenten begeleiden, terwijl ze duidelijk ‘meer druk op studenten’ signaleren.
Leenstelsel en TOM
Het is voor studentpsychologen Hans Feiertag en Caroline de Koning duidelijk: studenten staan de laatste jaren vanuit allerlei kanten steeds meer onder druk. ‘Het is absoluut een combinatie van factoren’, weet Feiertag. ‘Zowel door de overheid als intern door de universiteit, want door het praktisch simultaan invoeren van zowel het leenstelsel als het Twents Onderwijsmodel hebben studenten meer op hun bordje gekregen.’
De Koning vult haar collega aan: ‘Zeker in hun eerste studiejaar, maar ook door de gehele bachelor heen, staat de druk er meer op. Het moeten halen van het BSA (bindend studieadvies, red.) van 45 studiepunten bijvoorbeeld en de maatschappelijke nadruk op excelleren én de beste moeten zijn. Dat staat ontspanning in de weg. We zien dat het dingen als sport, activisme en sociaal samenzijn in de weg kan zitten.’
'Onlangs hielden we een viertal workshops in het kader van stresspreventie. Die zaten bomvol, best veelzeggend.'
Actieplan
En juist dat sociale aspect is volgens Feiertag door sociale media een extra bepalende factor. ‘Die beïnvloeden het zelfbeeld van jongeren. Je voelt de drang om er bijvoorbeeld beter uit te moeten zien, ten opzichte van pak ‘m beet tien jaar geleden. Daarnaast merken we dat sociale media zorgen voor fear of missing out, de angst om iets belangrijks te missen.’
De opmerkingen van de UT-studentpsychologen passen binnen landelijke berichtgeving. Na onderzoek op de Hogeschool Windesheim – vijftien procent van de Windesheim-studenten lijdt aan serieuze angst- en depressieklachten – stond het netwerk Studentenwelzijn op. Dat kwam onlangs met een actieplan, waarin het netwerk pleit voor een ‘integrale aanpak’ van het probleem, door onder meer te focussen op bewustzijn en preventie.
In de kiem smoren
Dat zijn ook speerpunten van Student Affairs Coaching & Counselling (SACC), vertellen De Koning en Feiertag. ‘Onlangs hielden we een viertal workshops in het kader van stresspreventie. Die zaten bomvol, best veelzeggend’, aldus De Koning. Feiertag voegt toe: ‘Daarom willen we een vervolg geven aan dit soort workshops. Het is goed om op een laagdrempelige manier persoonlijke problemen bespreekbaar te maken. Hoe eerder je iets signaleert en hoe eerder je als student aan de bel trekt, des te groter de kans dat we het in de kiem kunnen smoren.’
'Studieadviseurs weten al veel te ondervangen.'
Dat was ook reden voor SACC om een nieuw intakeproces in te voeren, wat volgens de psychologen hielp. Voorheen liep in piekperioden de wachttijd eerst op tot ruim zes weken. Afgelopen collegejaar kregen studenten doorgaans binnen een week een eerste zogeheten quick scan-gesprek, om te kijken naar de hulpvraag, urgentie en wat de beste ondersteuning is: individueel, groepsgericht of een doorverwijzing.
Ook zijn de psychologen positief over de interne ketenbenadering. De Koning: ‘Studieadviseurs binnen opleidingen zelf zijn er doorgaans eerder bij dan wij. Ze weten al veel te ondervangen. En de overgangsperiode na het vertrek van twee collega’s is bijna voorbij. Binnenkort gaan twee nieuwe collega’s aan de slag en hebben weer genoeg capaciteit om nieuwe studenten persoonlijk te begeleiden, in plaats van ze slechts door te kunnen verwijzen.’
Internationale studenten
Dat zal moeten zorgen voor minder druk op de ketel voor de eigen organisatie. Maar volgens de studentpsychologen blijft de druk op studenten, zeker internationale, onverminderd hoog. ‘Je komt uit een andere cultuur, dus het aanpassen kost al de nodige moeite’, schetst Feiertag. ‘En je hebt doorgaans al de rol van slimste van het gezin en moet je bewijzen voor het thuisfront. Tel daar het financiële aspect bij op: er zijn vaak regels verbonden aan een beurs, bijvoorbeeld om binnen nominale tijd je diploma te behalen.’
'Inherent aan de levensfase van studenten is dat ze sowieso onder druk staan.'
En Feiertag noemt de ziektekostenverzekeringen van internationale studenten een knelpunt. ‘Ook voor deze studenten geldt dat wij ze maximaal vijf keer individueel mogen begeleiden. En mochten er meer vervolggesprekken nodig zijn, dan wordt dit in de reguliere GGZ vaak slechts minimaal vergoed. Om deze studenten toch iets meer te helpen staan wij op het punt om een ondersteunende groep aan te bieden.’
Feiertag en De Koning zien de eigen en landelijke cijfers als een duidelijk signaal. ‘Zeker ook de maatschappelijke ontwikkeling’, vertelt De Koning. ‘Inherent aan de levensfase van studenten is dat ze sowieso onder druk staan. Je staat voor bepalende keuzes en maakt in korte tijd enorm veel mee. Maar het is belangrijk dat studenten weten dat ze erover kunnen praten en dat we op wat voor manier dan ook kunnen helpen.’
