Dies lecture rector Thom Palstra about talent
During the 57th dies natalis of the UT, the main theme of the lecture by rector Thom Palstra was talent. He made an appeal to attract, stimulate and share talent. 'That is the only way to make this 57 year young university stronger.'
Palstra stak optimistisch van wal, door het succes in de meest recente Keuzegids te benoemen. Om vervolgens een brug te slaan naar het thema talent, met een citaat van tweevoudig Nobelprijswinnaar John Bardeen: ‘We are fortunate enough to be involved at a particularly opportune time and to add another small step….for the benefit of mankind’. Volgens Palstra was het succes van Bardeen niet alleen het resultaat van zijn eigen talent, maar ook van een wereldwijde gemeenschap van talentvolle mensen die de weg naar zijn vindingen geplaveid hebben.
Eigen carrière
Talent bepaalde ook Palstras eigen carrièrepad, zo vertelde hij aan de honderden aanwezigen. ‘Ik kreeg de kans om bij Bell Labs te werken, dezelfde plek waar Bardeen zijn werk uitvoerde. Ik kon kiezen voor een vaste plek elders, maar koos voor een onzekere postdoc-positie zonder langetermijnperspectief. Waarom? Het was de concentratie van getalenteerde mensen bij Bell Labs. Dat trok me als een magneet aan.’
Vervolgens ging de rector over op de verantwoordelijkheden van de universiteit. ‘We moeten talent stimuleren en onze studenten helpen hun talent te ontdekken en te ontwikkelen, naast dat we bij het vormen van ons onderwijs oog moeten houden op het type talent waar de maatschappij behoefte aan heeft.’
Keerzijde
De rector benoemde ook een keerzijde van studeren. ‘Wat me verontrust als rector zijn signalen in de media over serieuze stress- en gezondheidsproblemen. Mijn impressie als ik dit lees is dat studeren en het studentenleven synoniemen zijn voor het vervullen van een reeks verplichtingen’, stelde Palstra. ‘Dat is niet mijn perceptie van een universiteit en het is niet het type universiteit dat ik wil vertegenwoordigen. Studeren zou je energie moeten geven en je gemotiveerd moeten voelen om jezelf te ontwikkelen. Het is onze primaire taak als universiteit om hier een stimulerende omgeving voor te ontwikkelen en een vangnet aan te bieden waar dat nodig is.’
Ook de verantwoordelijkheden richting de staf passeerden de revue. Zo benadrukte Palstra eerst initiatieven om talent op andere manieren dan uit onderzoek tot wasdom te laten komen, in de vorm van een Teaching Excellence-programma. ‘Met alle verantwoordelijkheden, heeft onze staf nog wel tijd om te spelen?’, vroeg Palstra zich vervolgens hardop af. ‘Het klinkt als tijdverspilling, maar dat is het niet. Innovatieve ideeën komen doorgaans op wanneer je tijd hebt om vrij te denken.’
Rebellie
‘Een beetje rebellie moet in ieder talent zitten’, vervolgde de rector, die benadrukte dat het geen pleidooi is voor anarchie. ‘Wat ik ermee bedoel is dat ik getalenteerde mensen aanbeveel om hun eigen pad te kiezen en leiding te nemen. Jij bent de specialist, als jij kansen voor nieuwe onderzoek- en onderwijsrichtingen ziet, ga ervoor.’
Ook de ondersteunende staf kreeg een pluim van de rector. ‘Het netwerk van talenten om onze wetenschappelijke staf heen, dat hen helpt op zich te focussen op onderzoek en onderwijs. Dat zei Detlef Lohse ook toen hij afgelopen week in Rome de Balzan Prijs in ontvangst nam: zonder goede technische ondersteuning in zijn lab zou hij nergens zijn. Maar wat me vooral aanspreekt in hem is dat hij een talentenmagneet is.’
drie onderzoekers
Na de speech van Palstra kwamen drie onderzoekers aan het woord: Ivo Vellekoop, Annalisa Pelizza en Massimo Sartori. Zij ontvingen in respectievelijk 2015, 2016 en 2018 een ERC Starting Grant. Sartori vertelde over zijn weg naar de wetenschapper die hij nu is, van Italië, via Australië, de VS, Duitsland tot nu de UT. 'We moeten niet te veel barrières opwerpen voor onconventionele ideeen. Voor mij was het beste pad non-lineair. Je moet het pad kiezen waar je in gelooft.'
Pelizza voegde in haar verhaal daaraan toe dat de kracht van wetenschappers ligt in de toekomst schetsen. 'Ons doel is om vooruit te kijken en verhalen te vertellen die op dit moment niemand kan bedenken.' Vellekoop sloot af met de boodschap dat elk puzzelstukje dat je als onderzoeker legt, op zichzelf een vinding is. 'De beste manier om dat te bereiken is om mensen te ontmoeten die je helpen, inspireren en uitdagen. Daarom is het voor mij een privilege om hier iedere dag zelf iets te leren en anderen iets bij te leren.'
Talentenmagneet
Palstra sprak aan het einde van zijn lezing ook de wens uit om de regio meer een talentenmagneet te laten zijn. ‘Dat kan alleen als we samenwerken; met de stad Enschede, met de regio Twente, met bedrijven en met andere onderwijsinstellingen. Onze studenten kwamen met voorstellen om talent aan te trekken en in de regio te houden. Dit is belangrijk, omdat zij de generatie vertegenwoordigen die weten wat nodig is om een aantrekkelijke regio te hebben. Deze universiteit werd immers 57 jaar geleden opgericht met een duidelijke missie: de regionale economie nieuw leven inblazen.’
De rector besloot met een oproep aan talent. ‘Neem de leiding, ontwikkel je eigen visie en wees rebels. En bovenal, houd je talent niet voor jezelf, maar stimuleer andere talentvolle mensen om je heen. Dat is de enige manier om deze 57 jaar jonge universiteit sterker kunnen maken.’
