Slechts een handjevol studenten verzamelt zich dinsdagmiddag op het Binnengasthuisterrein in Amsterdam. Ze kijken wat beduusd om zich heen, de meesten met hun handen in de zakken. Op een paar vlaggen van SP-jongerenorganisatie ROOD na, heeft niemand een spandoek of protestbord meegebracht. Op de achtergrond klinkt zachtjes het protestnummer ‘Get up, stand up’ van Bob Marley.
Lage opkomst
De studenten komen protesteren tegen het plan van het kabinet om de rente op studieschulden vanaf 2020 te gaan verhogen. Als ook de Eerste Kamer op 4 juni instemt met dit plan, zijn oud-studenten met een gemiddelde lening (21 duizend euro) en een bovenmodaal inkomen na 35 jaar aflossen ruim 5.000 euro meer kwijt. Het geld is bedoeld om de staatskas met 226 miljoen euro per jaar te spekken.
Gelet op de ruim 108 duizend handtekeningen onder de petitie tegen de renteverhoging valt de opkomst tegen. Ruim een kwartier na de starttijd van de demonstratie besluit initiatiefnemer Geertje Hulzebos toch maar de microfoon te pakken. Op haar verzoek verzamelt het twintigtal aanwezigen zich om haar heen. ‘Wij pikken het niet dat onze schuld met nog eens 5.000 euro wordt vergroot’, zegt ze vanaf een verhoogde trap. De groep roept zachtjes: ‘boeee’. Hulzebos vraagt zich hardop af waar die renteverhoging nou eigenlijk voor nodig is. ‘Wij zijn de eerste generatie die het slechter heeft dan onze ouders.’
Verzet
Na de korte speech maken de studenten zich op voor de route naar het Maagdenhuis, een paar honderd meter verderop. Het UvA-pand, dat 50 jaar geleden werd bezet en ontruimd, is een nationaal symbool geworden van studentenverzet. De organisatoren van de protestmars, actiegroep Humanities Rally en studentenpartij Red UvA, leiden de stoet met een spandoek. ‘Onze schuld is jullie schuld’, roept een jongen door een megafoon. De groep, inmiddels uitgegroeid tot vijftig studenten, volgt zijn voorbeeld. Omstanders kijken nieuwsgierig toe en filmen het tafereel met hun telefoon.
Student Esther Onstein (22) maakt zich zorgen over haar hoge studieschuld. ‘Met mijn studies kunstgeschiedenis en filosofie is het moeilijk een baan te vinden.’ Ze is bang dat ze het geld niet op een normale manier kan terugbetalen. ‘Die 12 euro in de maand extra is voor sommigen zelfs al te veel. En als je het bij elkaar optelt, is het al helemaal een hoog bedrag.’ Onstein vindt het oneerlijk dat het kabinet de last bij de studenten legt. ‘Ze halen geld weg bij een groep waar niks te halen valt.’
Voorhoede
Voor het bordes van het Maagdenhuis blijft de groep stilstaan. Verschillende sprekers beklimmen de treden, waaronder een dichter/rapper en een oud-bezetter. Ook Gaia Willemars (26) van Humanities Rally spreekt de studenten toe. ‘Er is één website waar geen enkele student heen durft. En nee, het is geen gekke pornopagina. Op die gevreesde website staat dat enorme getal, de studieschuld. DUO, daar zijn we bang voor.’ Meerdere toehoorders lachen instemmend.
Willemars is niet alleen tegen de renteverhoging, ze is tegen het ‘asociale leenstelsel’ in zijn algemeen, vertelt ze vlak voor haar speech. De leenvoorwaarden mogen dan gunstig zijn, dat maakt het systeem nog niet goed. ‘Onderwijs zou gratis moeten zijn.’ Ze somt de problemen op waar zij en haar medestudenten tegenaan lopen: ‘Het is steeds lastiger een betaalbare woning te vinden, leenangst schrikt mensen af om nog een master te gaan doen en het levert veel stress op.’ De lage opkomst had ze wel verwacht, maar ze is blij met elke aandacht die ze krijgen. ‘Laat ons de voorhoede zijn.’
