In een goed gevulde collegezaal van de Hogeschool Utrecht kwamen donderdagmiddag medezeggenschappers uit heel Nederland bijeen voor de Dag van de Medezeggenschap. Dat leden van deze centrale en decentrale raden actief en ondernemend zijn, blijkt al meteen wanneer dagvoorzitter en voormalig ISO-voorzitter Rhea van der Dong hun vraagt niet meteen te gaan zitten. De complete zaal gaat direct staan.
Applausje
Maar dat was toch niet helemaal de bedoeling. Of alleen de medezeggenschappers willen opstaan, vraagt ze lachend. Weer laat bijna iedereen het stoeltje achter zich dichtklappen. De verhouding hbo-wo lijkt na een volgend vraagrondje nagenoeg gelijk. Bestuursleden dan? Alleen Jan Bogerd, voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool Utrecht, gaat staan. De zaal geeft hem een applausje voor de moeite.
Hij mag daarna meteen het podium betreden, samen met Falco van Netten, student-lid van de Utrechtse hogeschoolraad. Echte conflicten hebben het bestuur en de raad nog niet met elkaar gehad, maar ze zijn nog wel aan het ‘experimenteren’ met de nieuwe rol van de medezeggenschap. ‘Er is een ontwikkeling gaande van belangenbehartiging naar gezamenlijk kijken hoe we beleidskeuzes kunnen maken’, aldus Bogerd.
Kwaliteitsafspraken
De medezeggenschapsorganen moeten sinds vorig jaar ‘in voldoende mate’ betrokken zijn bij de totstandkoming van de kwaliteitsafspraken. En dat betekent niet alleen reageren op voorstellen van het bestuur, maar stevig meepraten over de besteding van de basisbeursmiljoenen. Dat geld mag alleen worden geïnvesteerd in de verbetering van het onderwijs. Onderwijskeurmeester NVAO keurt de plannen uiteindelijk en de minister heeft het laatste woord.
Niet gek dat ‘de kwaliteitsafspraken’ daarom het thema van de dag zijn. In één van de workshops wisselen medezeggenschappers kennis en ervaringen uit over het proces. Bij de ene instelling neemt het college van bestuur het voortouw en bij de andere instelling de centrale medezeggenschapsraad. Ergens anders zijn het vooral de decentrale- en faculteitsraden die het meeste werk verzetten. Maar overal hebben alle partijen – in meer of mindere mate – een duit in het zakje gedaan.
Sterk signaal
‘Dit heeft geleid tot kwaliteitsafspraken waar iedereen achter stond. Het bestuur, de medewerkers en studenten waren allemaal tevreden’, zegt iemand uit de werkgroep. ‘Alleen de NVAO stond er wat minder achter.’ Veel medezeggenschappers zijn teleurgesteld dat de onderwijskeurmeester vooral meetbare resultaten wil zien. ‘Het gaat om ons eigen geld, als zelfs studenten ermee instemmen, dan geeft dat toch een sterk signaal?’
De NVAO vond veel plannen niet concreet genoeg en onvoldoende meerjarig uitgewerkt. ‘We kregen als feedback: allemaal leuk en aardig, maar het is niet duidelijk hoe je dat gaat verwezenlijken’, aldus een medezeggenschapper.
De leden zijn het wel met de NVAO eens dat de plannen daadwerkelijk beter onderwijs moeten opleveren. Dus niet meer docenten aannemen en extra collegezalen bijbouwen naar rato van de groeiende studentenaantallen, maar echt extra investeren. Maar hoe verantwoord je dat de kwaliteit daadwerkelijk vooruit is gegaan? Daar worstelen de medezeggenschappers nog wel mee.
Proactief
De dag eindigt met de verkiezing van de medezeggenschapper van het jaar. Minister Van Engelshoven leidt de prijsuitreiking in met een videoboodschap waarin ze de ‘onmisbare rol van de medezeggenschap’ benadrukt. ‘Goed bestuur kan niet zonder een actieve en kritische medezeggenschap. Dat draagt bij aan een open cultuur waar ruimte is voor meedenken en tegendenken.’ Wel ziet ze nog kans voor verbetering in de proactieve houding van de medezeggenschapper.
Dan is het eindelijk tijd voor de bekendmaking van de winnaars. Voor het hbo mag Fatima el Yaïchi de beker in ontvangst nemen voor haar ‘verbindende rol’ in de deelraad van het domein creative business van de Hogeschool Inholland. ‘Ze is een rots in de branding geweest’, aldus het commentaar van de jury. Omdat ze zelf nog in de file staat, nemen twee collega raadsleden de prijs in ontvangst.
Robin de Hoon, dagelijks bestuurder bij Fractie Front aan de Universiteit Tilburg, komt voor het wo als winnaar uit de bus. De ‘kwaliteitsafspraken-junkie’ wist de decentrale medezeggenschap goed bij het proces te betrekken. Onder luid gejuich van zijn medestudenten krijgt hij de beker en bloemen uitgereikt.
