Op het festivalterrein van bijna 45 hectare, ongeveer negentig voetbalvelden, is het even zoeken naar de Universitent. De route voert langs het Blagenparadijs, speciaal ingericht voor de kleintjes, de Megatent, goed voor 15 duizend feestvierders, en langs het hoofdpodium met plek voor 40 duizend festivalgangers. Het zijn zo maar wat cijfers, maar ze schetsen overduidelijk de grootte van het evenement. Met 33 podia en 220 duizend bezoekers in vier dagen tijd mag Zwarte Cross zich tot een van de grootste festivals van Nederland rekenen. Elke dag zijn er zo’n 200 optredens. Van theater tot Tiroler-muziek en niet te vergeten de cross zelf.
‘Heb al een biertje op’
Er is voor elk wat wils. En dat betekent dat er ook ruimte is voor wat inhoud. In de Universitent, gelegen aan de Theaterweide, maakt Femke Nijboer, universitair docent bij de vakgroep Biomedical Signals and Systems (BSS) zich op voor haar lezing. ‘Oh mensen, ik ben zo zenuwachtig’, begint ze. ‘Ik heb al een biertje op. Dat gebeurt anders nooit.’ De tribune is volgepakt. Zo’n 150 mensen hebben voor een half uurtje de muziek verruild voor een lezing over Happy Eating. ‘Hebben jullie al gegeten?’, vraagt Nijboer aan de zaal. ‘Een gebakken ei. Patat. Ik kan jullie de Surinamer hiertegenover aanbevelen’, zegt ze.’
Kort door de bocht
Het is duidelijk, een college over eten staat op het menu. ‘Ik ga kort door de bocht, dan doen we als wetenschappers nooit, maar vandaag maken we een uitzondering. We móeten onze eetgewoontes radicaal veranderen’, lanceert ze de zaal in. Een infographic laat zien dat er door de jaren heen steeds meer kilo’s bijkomen. ‘Grijpen we niet in, dan heeft 62 procent van de Nederlandse bevolking in 2040 overgewicht en dat brengt onder meer diabetes en hart- en vaatziektes met zich mee.’
Nijboer noemt nog een andere reden dat we onze levensstijl radicaal moeten veranderen. ‘In 2050 moeten we 10 miljard mensen van eten voorzien. Dat betekent dat we twee keer zoveel planten, noten en fruit moeten gaan eten dan nu het geval is en de helft minder vlees. Een gezellig college zo, of niet?’
'Happy Eating is omdenken'
Met Happy Eating wil Nijboer via een positieve insteek en met humor mensen laten nadenken over de keuzes die ze maken met betrekking tot eten. ‘Het debat over gezond eten is vaak betuttelend. Happy Eating is omdenken. Met humor en creativiteit willen we mensen gelukkiger laten eten.’ Een door studenten ontworpen spel ‘Hunger Games’ onderstreept dit. Het filmpje laat zien dat twee mensen tegelijkertijd op de juiste manier bestek moeten vasthouden om te eten. Lukt het? Dan verschijnt een bord met eten. Mag het een onsje leuker zijn dus. Niet minder, niet gezonder, maar gelukkiger eten.
‘Het is mijn tweede lezing’, vertelt Nijboer na afloop. ‘Gisteren stond de vraag centraal of Facebook je gedachten mag lezen. Het was net als vandaag volle bak. Het zou mooi zijn als het de ogen opent van de toehoorders en ze er even over nadenken wat ze ervan vinden.'
Drie dagen, achttien lezingen
UT-hoogleraar Guus Rijnders spreekt over kunstmatige intelligentie. Het is de laatste lezing van vandaag. Als het erop zit, vertelt hij hoe het allemaal begon. 'Dat was elf jaar geleden. Met één middag en één tipitent. Een lezing van twintig minuten en dan muziek. Nu hebben we drie dagen zes lezingen per dag. En het zit bijna altijd vol. En niet omdat het regent.’ Vervolgt: ‘Het idee om te vertellen over populairwetenschappelijk onderzoek op een festival ontstond bij Lowlands. Daar sprak Dave Blank (universiteitshoogleraar, red.)en het idee waaide over naar Zwarte Cross. Ik was van meet af aan betrokken.’
Rijnders is niet alleen spreker en buurman van het festival, hij woont in het naastgelegen Vragender, maar speelt ook met zijn band tussen de lezingen door. ‘Het is erg leuk om te doen. De muziek zorgt ervoor dat mensen spontaan binnenvallen. En dit is het enige college met een biertje erbij. Het publiek is zeer gemêleerd. Van jong tot oud en met heel diverse achtergronden. Ze willen vermaakt worden. Daar zorgen we voor door toegankelijke lezingen te geven. Als we dan ook nog iets meegeven naar huis, een boodschap, dan is het helemaal mooi.’
Wat vindt het publiek?
Storm van Merwijk uit Maasbommel: ‘Ik ga elke dag naar een college, als enige van mijn vriendengroep. Gisteren was ik bij een lezing over de solar boat, dat werd gegeven door studenten. Ik studeer zelf scheikunde aan de Technische Universiteit Eindhoven. Het is leuk en interessant om elke dag eentje te volgen.'
Ramona Sahetapy uit Apeldoorn: ‘Ik ben voor de elfde keer op Zwarte Cross. Colleges volgen is alweer lang geleden. Dat was in Leiden tijdens mijn rechtenstudie. Dit is leuk, wel technisch hoor. We stonden net bij het hoofdpodium. Het optreden daar was afgelopen. Wat zullen we nu eens gaan doen? We kwamen hier langs. Even naar binnen, zitten en luisteren.’
Bennie Stegeman uit Borculo: ‘Ik ben met mijn dochter, schoonzoon en kleinkinderen. Het begon te regenen en toen zijn we deze tent “in gevlucht”. Het is dus toeval dat we hier zijn. Ik ben er blij om, want het is interessant en anders had ik het niet gezien.’
