De privacy-bezwaren tegen online proctoring lopen hoog op en ook de Tweede Kamer bemoeit zich ermee. In april meldde universiteitsblad Mare dat de Universiteit Leiden haar onderwijs- en examenregeling (OER) had aangepast om tentamens online te kunnen afnemen. Mag dat wel zonder de medezeggenschap daarbij te betrekken, wilde de SP weten.
Flexibel
De medezeggenschap heeft instemmingsrecht met betrekking tot de niet-onderwijsinhoudelijke delen van de OER, schrijft minister Van Engelshoven. Daar valt online proctoring in principe ook onder.
Tegelijkertijd gaat ze ervan uit dat de medezeggenschap tijdens de crisis ‘aanpassingsvermogen toont’ en zich ‘daar waar nodig’ flexibel opstelt. ‘Indien de continuïteit van het onderwijs en de examinering dit vereist, kan de medezeggenschap ook achteraf worden betrokken.’
Overheen gewalst
Maar dat is juist niet de bedoeling, vindt het landelijke Studenten Overleg Medezeggenschap (SOM) in het hbo. ‘Ook nu is het belangrijk dat de medezeggenschap wordt gewaarborgd’, zegt bestuurslid Maaike Krom. ‘Anders wordt er overheen gewalst en dat is zonde.’
Zonder instemming van de centrale raad mogen instellingen een proctoring-systeem dat ze hebben voorgesteld namelijk niet gebruiken, stelt Krom. ‘Er zijn al raden die niet meteen hebben ingestemd.’
Stappenplan
In zo’n geval moet een instelling terug naar de tekentafel. ‘De inbreuk op privacy moet zo klein mogelijk zijn en sommige software-aanbieders voldoen daar gewoonweg niet aan’, zegt Krom. ‘Instellingen kunnen het best eerst advies inwinnen bij ict-organisatie SURF voordat ze voor een bepaald systeem kiezen.’
Om medezeggenschappers die moeten meebeslissen over online proctoring een handje te helpen, heeft het SOM een speciaal stappenplan opgesteld. Daarin staan vragen als: is proctoring echt nodig, of zijn andere toetsvormen mogelijk? En krijgen de studenten netjes op tijd een privacyverklaring?
Snel schakelen
Ook coördinator Daan Bos van het universitaire Landelijk Overleg Fracties vindt dat de medezeggenschap moet kunnen meebeslissen. ‘In een crisissituatie is het natuurlijk belangrijk dat het onderwijs door gaat. Maar als je ziet hoe snel er geschakeld is, van fysieke toetsen naar online tentamens met proctoring, lijkt het me sterk dat daar bij elke universiteit op proactieve wijze de medezeggenschap bij betrokken is.’
Volgens de wet op het hoger onderwijs hebben de centrale raden en faculteitsraden instemmingsrecht op de vorm van tentaminering, zegt Bos. Opleidingscommissies hebben op dit punt alleen adviesrecht. ‘We raden de medezeggenschap van harte aan om van die rechten gebruik te maken.’
