Wetenschappers zijn het al lange tijd eens: om klimaatverandering te bestrijden, moet er meer worden gedaan om het gebruik van fossiele energie terug te dringen. Dus waarom zou je dan het pensioenfonds van diezelfde wetenschappers gebruiken om de fossiele industrie te stimuleren?
Risico’s
Scientists for Future is een van de clubs die aan de bel trekt over de investeringen van het ABP, het pensioenfonds voor de overheid en het onderwijs. Van het totale vermogen van 493 miljard euro zou 17 miljard worden geïnvesteerd in fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas. Het fonds streeft naar een klimaatneutrale beleggingsportefeuille in 2050, in lijn met het akkoord van Parijs.
Dat gaat Scientists for Future niet snel genoeg. Niet alleen uit klimaatoverwegingen, maar ook vanwege de financiële risico’s voor het rendement: waarom zou je pensioengeld investeren in een industrietak die de komende jaren alleen maar wordt afgebouwd?
De actiegroep wil dat de universiteiten druk uitoefenen op het ABP om sneller te verduurzamen. Hun oproep wordt gesteund door alle Young Academies van Nederlandse universiteiten.
Petities
En zo duiken er meer acties op om ABP te laten ‘divesteren’ uit de fossiele industrie. Een online petitie van Fossielvrij NL is al bijna 11.000 keer ondertekend. Utrechtse studenten en medewerkers van de universiteit, de hogeschool en de hogeschool voor de kunsten zijn een eigen variant gestart. Ze willen dat het ABP uiterlijk eind 2024 afstand doet van alle investeringen in de fossiele sector, schrijft Trajectum.
In Delft hebben inmiddels meer dan honderd hoogleraren een petitie ondertekend, meldt Delta. ‘Met alles wat we doen aan de TU Delft proberen we juist bij te dragen aan een betere wereld’, aldus de hoogleraren. Ze vinden het verontrustend dat hun pensioengeld ondertussen wordt gestoken in activiteiten die ‘tegen die missie indruisen’.
Ook de Universiteit Maastricht is het wachten zat. Het bestuur riep het ABP vorige maand op om zo snel mogelijk de banden te verbreken met ‘sectoren die een verbintenis hebben met fossiele brandstoffen’, meldt Observant.
Druk uitoefenen
Hoogleraren en medewerkers van de Wageningen Universiteit hebben een iets ander verduurzamingsdoel, blijkt uit berichtgeving van Resource. Zij willen dat het ABP stopt met beleggen in grote Braziliaanse vleesbedrijven. Die zouden betrokken zijn bij de ontbossing van het Amazonegebied.
Er is wel vaker tegen de ABP-beleggingen geprotesteerd. Het bestuur van de Erasmus Universiteit had in 2014 al kritiek. De top van de Universiteit Utrecht riep het ABP in 2016 op om alleen nog te beleggen in ‘toekomstbestendige energie’. Eind vorig jaar maande protestbeweging University Rebellion de universiteiten nog om druk uit te oefenen op het fonds. En ook ambtenaren eisten een ‘schoon pensioen’.
Niet in één dag
Het ABP werkt aan een reactie op alle oproepen, maar zal deze eerst met de universiteiten en briefschrijvers zelf delen, laat een woordvoerder weten. ‘Laat ik vooropstellen dat we het fijn vinden dat mensen betrokken zijn bij hoe het ABP belegt. Dit soort signalen vinden we goed.’
Een aantal jaar geleden klonk de oproep om te stoppen met beleggen in tabak en kernwapens. Na een aanvankelijke weigering ging het ABP toen alsnog overstag. Is dit een vergelijkbare situatie?
De woordvoerder denkt van niet. ‘Toen ging het om uitsluiting van bepaalde producten. We hebben het nu over de energietransitie en hoe die moet verlopen.’
Zo’n overstap is niet in één dag volbracht, benadrukt ze. ‘Veel deelnemers zeggen: stap morgen uit fossiel, maar dan heb je het wel over 80 procent van de energie die men wereldwijd gebruikt. Er staan bepaalde jaartallen voor het Parijsakkoord en dat gaat niet om morgen. We hebben met de hele samenleving een pad af te leggen om daar te komen. Dat gesprek moeten we gaan voeren.’
