De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko wordt ook wel ‘de laatste dictator van Europa’ genoemd: bij verkiezingen in het land ontbreekt het doorgaans aan serieuze tegenstanders, en als die er wel zijn, worden ze opgesloten.
Afgelopen augustus waren de presidentsverkiezingen opnieuw omstreden. Loekasjenko won met een overweldigende meerderheid, ondanks de populariteit van oppositieleider Svetlana Tichanovskaja. Sindsdien vinden er voortdurend demonstraties plaats tegen het regime. Ook studenten en docenten voeren allerlei vreedzame protesten.
Maar dat komt hen duur te staan, waarschuwt Amnesty International in een nieuw rapport. Uit cijfers van de onafhankelijke Belarusian Students’ Association blijkt dat dit studiejaar al zeker 480 studenten zijn opgepakt vanwege hun activisme.
Mishandeld
Sommige studenten werden tijdens demonstraties gearresteerd, anderen werden thuis door de politie uit hun bed gelicht. Daarbij werd geweld niet geschuwd. Eén student werd op het politiebureau zo zwaar mishandeld dat hij flauwviel, vertelt hij aan Amnesty.
Tegen tientallen studenten loopt een strafzaak en ten minste vijf studenten kregen al een gevangenisstraf, variërend van anderhalf tot vier jaar. Ook een docent van de Wit-Russische Staatsuniversiteit voor Informatica en Radio-elektronica zit momenteel vast in een detentiecentrum vanwege haar deelname aan protesten.
Sommige studenten krijgen een boete van gemiddeld 180 euro. Ter vergelijk: in Wit-Rusland is een gemiddeld maandsalaris 420 euro.
Ook zouden al ruim 150 studenten zijn weggestuurd door hun universiteit. Vorig jaar riep Loekasjenko universiteiten al op om studenten die deelnamen aan de protesten uit te schrijven. Het leger leek hem een geschiktere plaats voor deze zogenaamde ‘terroristen’.
Verstikking
Dat de regering haar pijlen richt op politiek actieve studenten en docenten is volgens Amnesty niets nieuws. ‘Maar de omvang van de pesterijen, de vervolging en het geweld tegen hen is ongekend in de geschiedenis sinds Wit-Rusland in 1991 onafhankelijk werd.’
Amnesty eist dat Wit-Rusland stopt met ‘het onderdrukken van studenten, academici en vreedzame demonstranten’. Daarnaast roept de organisatie studentenvakbonden en studentenleiders in andere landen op tot solidariteit. Zij moeten hun eigen overheden vragen om druk uit te oefenen op de regering van Loekasjenko, ‘om een einde te maken aan de verstikking van het openbare en academische leven’. De mensenrechtenorganisatie is ook een campagne op sociale media gestart met de hashtag #StandWithBelarus.
Vliegtuig
De Wit-Russische autoriteiten kwamen dit weekend opnieuw in opspraak. Ze dwongen een Europees Ryanair-vliegtuig om in Minsk te landen zodat ze een activistische journalist konden arresteren. Volgens demissionair premier Rutte zullen de Europese regeringsleiders sancties afkondigen tegen het land.
