Het CDA stelde vragen naar aanleiding van een onderzoek van Trouw en de Groene Amsterdammer waarin stond dat geen enkele universiteit controlemechanismen heeft voor verdachte geldstromen. Daardoor zouden kinderen van politici, oligarchen of omstreden zakenlieden uit risicolanden onopgemerkt zwart geld kunnen witwassen via de onderwijsinstelling.
Zo studeerde een kind van een Moldavische politicus aan de Universiteit Maastricht op kosten van een brievenbusfirma. Volgens Trouw stond de Rijksuniversiteit Groningen de afgelopen jaren contante betalingen toe, en de Universiteit Twente en de Universiteit Maastricht alleen ‘in absolute noodgevallen’. ‘In principe neemt de UM geen contante betalingen aan’, benadrukt een woordvoerder. ‘Er is een paar jaar geleden één uitzondering gemaakt voor een student bij wie de overboeking niet wilde lukken.’
Geen aanwijzingen
In de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme staat dat alleen financiële instellingen transacties moeten controleren op de herkomst van het geld en of het zwart geld betreft. Universiteiten en hogescholen vallen niet onder die instellingen.
Een nationaal onderzoek naar de risico’s heeft geen aanwijzingen opgeleverd dat universiteiten gebruikt worden om geld wit te wassen, stelt Dijkgraaf.
Groningen
Maar wat vindt de minister er dan van dat de Rijksuniversiteit Groningen 1,5 miljoen euro aan contanten heeft geaccepteerd in de afgelopen vijf jaar? Dat ging slechts om vier procent van de betalingen, antwoordt hij. Daarvan was een derde afkomstig van buitenlandse studenten.
Dijkgraaf is van mening dat het 'in bepaalde gevallen gerechtvaardigd is dat instellingen contant geld aannemen'. Bijvoorbeeld als een buitenlandse student het collegegeld op tijd wil betalen maar deze nog geen Nederlandse bankrekening kon aanvragen. 'De enige mogelijkheid van de student is dan om een contante betaling te doen.'
