Tijdens de pandemie is het borstkankerbevolkingsonderzoek tijdelijk stopgezet. Dat was niet slim, zo blijkt uit het onderzoek. ‘Dat kan namelijk leiden tot meer intervaltumoren. Dat zijn tumoren die tussen twee bevolkingsonderzoeken in worden ontdekt’, zo legt Eijkelboom (27) uit. ‘Vrouwen met een intervaltumor hebben namelijk over het algemeen een slechtere prognose dan vrouwen met een door screening gedetecteerde tumor.’
Gemiste diagnoses
Eijkelboom: ‘Je zag dat er in die coronatijd minder patiënten borstkanker kregen. Lag het aan het stopzetten van het bevolkingsonderzoek? Gingen ze niet meer naar de huisarts? Ik heb ook onderzoek in Oslo gedaan, waarbij we het aantal borstkankerdiagnoses tijdens de pandemie vergeleken met Nederland en Noorwegen. In Noorwegen haalden ze direct na de lockdown gemiste screenings in. Daarnaast werd daar wel bij klachten de huisarts bezocht. In Nederland waren mensen bang besmet te raken met corona of om de huisarts te belasten. Daarom was het verstandiger geweest om in Nederland de gemiste screenings ook in te halen. Helaas was daar de capaciteit niet voor. Zonder deze gemiste screening zouden intervaltumoren mogelijk alsnog tijdens de screening gediagnosticeerd zijn.’
‘Zorg anticipeerde goed en gaf de juiste medische behandelingen’
Onderzoek naar borstkanker tijdens een pandemie is belangrijk volgens Eijkelboom, vooral met het oog op eventuele toekomstige uitbraken. Het wiel hoeft dan niet opnieuw uitgevonden te worden. ‘Al zagen we dat de zorg goed anticipeerde en de juiste medische behandelingen gaf.’
Voorkomen
Eijkelboom: ‘Je wilt natuurlijk voor de toekomst ook weten wat de gevolgen zijn voor patiënten met borstkanker als je bijvoorbeeld direct begint met endocriene therapie in plaats van met een operatie. Bij deze therapie wordt de aanmaak van oestrogeen of progesteron beëindigd of het effect van deze twee stoffen op de tumorcel gestopt. Het doel is te voorkomen dat kankercellen zich kunnen vermeerderen. Het voordeel is dat deze therapie thuis wordt gegeven. Perfect in tijden waarin er zo min mogelijk contact met de buitenwereld is.’
'Waardevol om bij te dragen aan onderzoek naar kanker’
De Edese bracht met dit proefschrift een jarenlange wens in vervulling. ‘Ik vind het heel waardevol om bij te dragen aan onderzoek naar kanker’, legt ze uit. ‘Al op de lagere school vond ik het een oneerlijke ziekte. Of ik ooit heb overwogen in de zorg te gaan werken? Nee, ik ben echt een onderzoeker.’
Interessante tijden
Na haar studie ging Eijkelboom als junior-onderzoeker aan de slag bij het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Daar kwam ze in aanraking met het onderzoek naar borstkanker. Na een jaar bij het IKNL vertrok Eijkelboom in 2021 naar de UT. ‘Vrijwel direct toen ik begon met mijn baan brak dus corona uit’, zegt Eijkelboom. Interessante tijden voor medici en onderzoekers braken aan. ‘Er kwamen veel vragen van ziekenhuizen of er een stadiumverschuiving te zien was en over het eventueel uitstellen van behandelingen. Patiënten wilden worden gerustgesteld.’
‘Sommige patiënten waren bang om naar de huisarts te gaan tijdens corona’
Eijkelboom keek bij haar onderzoek niet alleen naar de cijfers. Ze was ook aanwezig in de spreekkamer om te zien hoe artsen met patiënten omgingen. ‘Wat bleek: sommige patiënten waren bang om naar de huisarts te gaan tijdens corona, terwijl de kans op overleven van borstkanker echter 95 procent is in de eerste tien jaar als je er snel bij bent.’
Klaar is Eijkelboom nog niet. Ze gaat zich nu richten op het gebruik van radiotherapie tijdens de coronaperiode.
