De lunchlezing hoort traditiegetrouw bij de inleidende beschietingen van de Business Days Twente. Na BN’ers als astronaut André Kuipers en presentator Tim Hofman bij voorgaande edities, is het podium vandaag voor oud-topsporter Ireen Wüst.
Vanwege haar internationale publiek op de campus houdt ze bij uitzondering haar praatje in het Engels, zo leidt ze in. ‘Ik was minder nerveus voor de start van een Olympische race dan nu. Engels was niet mijn beste vak op school.’
Maar oreren in de Engelse taal gaat haar even vloeiend af als de beentjes-over tijdens haar glansrijke schaatscarrière. Wüst neemt het aanwezige publiek mee in die carrière en de lessen die ze leerde tijdens – en in aanloop naar – de vijf Olympische Winterspelen waar ze aan deelnam.
'Twaalf uur per dag trainde ik om de beste versie van mezelf te zijn. Als de auto van Max Verstappen'
Beste versie
Dat was niet alleen een verhaal van successen, maar ook een van blessures, overtraind zijn, torenhoge verwachtingen en twijfels, vertelt Wüst. ‘Bovenal deed ik wat ik deed uit liefde voor de sport. Om op twee millimeter-dunne ijzers met 55 kilometer per uur over het ijs te glijden en die snelheid door je vingertoppen heen te voelen, dat is een magisch gevoel.’
Bovenal wilde Wüst altijd de beste versie van haarzelf laten zien. ‘Hoe je eet, slaapt, herstelt en traint, dat heeft allemaal invloed op je prestaties. Twaalf uur per dag trainde ik om de beste versie van mezelf te zijn. Als de auto van Max Verstappen, zo kun je het wel zien.’
‘Winnen is als een verslaving’
Na haar onverwachte titel op de 3000 meter op de Spelen van Turijn in 2006, was winnen alleen niet genoeg voor de toen nog 19-jarige schaatster. ‘Winnen is als een verslaving. Ik wilde niet alleen winnen, ik wilde de sport domineren. Maar als je te veel doet en geen rust neemt, raak je overtraind.’
'Ik ben niet wat ik presteer'
Dat overkwam haar tussen de Olympische Winterspelen van Turijn en die van Vancouver in 2010. Tot het punt dat ze zo vermoeid was dat ze zittend douchte en al opzag tegen het moment dat ze zich moest afdrogen naderhand. Het moment kwam dat ze ‘eerlijk moest zijn tegen haarzelf’. ‘Ik heb hulp gezocht bij een psycholoog. Vanwege het taboe dat er in die tijd op rustte, ging ik er na sluitingstijd langs, via de achterdeur. Maar ik leerde wel dat ik goed genoeg ben zoals ik ben. Ik ben niet wat ik presteer.’
Winnaarsmentaliteit
Toch liep het nog niet op de Spelen van Vancouver, met een zevende plaats op de 3000 meter en een achtste plek op de 1000 meter. Op de 1500 meter trok ze haar eigen plan. ‘Ik kwam juichend over de streep, nog niet wetende of mijn tijd goed genoeg was voor een gouden medaille. Maar ik wist toen wel: ik liet de beste versie van mezelf zien op het moment dat het nodig was.’
Wüst vervolgt haar verhaal over het afplakken van de ramen van haar kamer in het Olympisch dorp van Sochi met vuilniszakken tot het starten van haar eigen schaatsploeg – Team4Gold, later Team JustLease. Vervolgens neemt ze de aanwezige studenten mee naar de Spelen van Pyeongchang in 2018 en wat winnaarsmentaliteit betekent voor haar. ‘Op de 3000 meter kwam ik tweehonderdste van een seconde tekort voor de overwinning…’ Ze laat een stilte vallen en klapt tweemaal met haar handen. ‘Dit verschil is groter. Noem het winnaarsmentaliteit, maar met elke vezel van mijn lichaam wilde ik vervolgens goud pakken op de 1500 meter. Dus bouwde ik stukje bij beetje aan mijn focus, mijn zelfvertrouwen, mijn eigen plan…’
'Het ging me nooit om de medailles, het ging me om de liefde voor wat ik doe, het proces'
‘Ging me nooit om de medailles’
De rest is geschiedenis. Dat geldt al helemaal voor de gouden plak in Peking (2022) op haar vijfde achtereenvolgende Olympische Winterspelen, waardoor ze Nederlands succesvolste olympiër ooit werd. Maar Wüst vertelt de studenten ook over de diepe dalen die ze meemaakte, in het bijzonder het verlies van haar beste vriendin Paulien van Deutekom in 2019. ‘Schaatsen was op dat moment als mijn zuurstof, het was de enige reden om nog uit bed te komen. Na de dood van Paulien ben ik de kleine dingen in het leven meer gaan waarderen. Groot dromen kan altijd, je moet niet vergeten van de kleine dingen van het leven te genieten.’
Zo maakt de schaatskampioene in de Waaier anderhalf uur lang de vertaalslag van de ijsbaan naar de collegezaal. Met aan het eind een korte opsomming van haar vijf voornaamste levenslessen: nee zeggen, luisteren naar je lichaam, zelfvertrouwen hebben en – opnieuw – ‘je bent niet wat je presteert’. Bovenal, zo sluit Wüst af voor een kort vragenrondje: ‘Je ziet me hier op de foto met dertien Olympische medailles om mijn nek, maar die liggen in een kluis in Heerenveen opgeborgen. Het ging me nooit om de medailles, het ging me om de liefde voor wat ik doe, het proces. Om elke dag die puzzelstukjes in elkaar te leggen en de beste versie van mezelf te zijn.’
