Als mensen overlijden, dan kunnen soms hun hart, nieren, lever of andere organen en weefsels worden gebruikt om ernstig zieke patiënten te helpen. Maar niet iedereen is bereid om donor te worden.
In het donorregister kunnen mensen aangeven of ze toestemming geven voor orgaandonatie, al dan niet met bepaalde beperkingen. Wil je bijvoorbeeld niet dat je ogen gebruikt worden, dan kun je dat laten weten. Ook kun je de keuze aan je nabestaanden laten.
Om het tekort aan donoren te bestrijden, is er sinds juli 2020 een nieuwe wet van kracht: wie geen keuze doorgeeft, staat geregistreerd als ‘geen bezwaar’. Sindsdien hebben veel meer mensen hun keuze doorgegeven. Het ging van 49 naar 72 procent van de volwassenen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Opleiding
Het opleidingsniveau maakt een flink verschil. Van de hoogopgeleiden geeft 46 procent toestemming, al dan niet met een voorbehoud, terwijl slechts 21 procent expliciet géén toestemming geeft. Onder laagopgeleiden is dat bijna omgekeerd: slechts 23 procent geeft toestemming en 40 procent juist niet.
© HOP. Bron: CBS. Jaar: 2024. Geen onderscheid naar leeftijd mogelijk.
Afkomst heeft ook flinke invloed op de bereidheid om orgaandonor te worden. Onder mensen van Nederlandse afkomst (beide ouders zijn hier geboren) is het aantal donatieweigeraars 34 procent, tegen 64 procent van degenen met een ‘herkomst’ buiten Nederland, noteert het CBS.
Ook onder de hoogopgeleiden is dit patroon zichtbaar: zijn hun ouders buiten Nederland geboren, dan is de kans kleiner dat ze orgaandonor willen zijn.
© HOP. Bron: CBS. Jaar: 2024. Ouders wel of niet in Nederland geboren.
Dit kan voor bevolkingsgroepen met een migratieachtergrond tot een tekort aan donoren leiden, schrijft het statistiekbureau. ‘De kans om een passend orgaan te vinden, dat niet wordt afgestoten door het lichaam, is het grootst als dit orgaan afkomstig is van iemand met dezelfde achtergrond.’
Wetenschap
In het register kun je ook doorgeven of je organen eventueel gebruikt mogen worden voor wetenschappelijk onderzoek naar orgaantransplantatie, mochten ze niet naar een patiënt kunnen. Daar heeft het CBS geen cijfers over, maar het register zelf wel.
Veruit de meeste mensen die toestemming geven voor donatie, hebben ook weinig problemen met zulk wetenschappelijk onderzoek: 4,5 miljoen mensen geven er toestemming voor, terwijl slechts 304 duizend dit weigeren.
