Sinds de invoering van het Twents Onderwijsmodel (TOM) is de ondeelbaarheid van onderwijsmodules onderwerp van – vaak verhit – gesprek. In het ‘oude’ TOM gold het alles-of-niets-principe: je haalde als student alle vakken in een module – dus 15 studiepunten – of je haalde niets. Daar bracht de vorige rector, Thom Palstra, in 2018 verandering in. Het onderwijsmodel werd sindsdien minder rigide, in de vorm van ‘geïntegreerde’ modules.
Houdbaarheid cijfers
Dat stempel gaat er vanaf september 2025 af. Modules hoeven niet meer ‘geïntegreerd’ te zijn, maar ‘coherent’. Samenhangend dus. ‘Het is niet dat het Twents Onderwijsmodel verandert’, legt Jessica Greven, juridisch adviseur bij de dienst Strategie & Beleid, uit. ‘Wat je in de praktijk ziet, is dat het onderwijs zich continu doorontwikkelt. Of het nu gaat om TOM 1.0, TOM 2.0, 2.1, of hoe je het ook wil noemen… Eigenlijk is de wijziging van de richtlijn OER vooral een formalisering van wat er in de praktijk bij veel opleidingen al gebeurt. Die samenhang in een module wordt al op allerlei manieren goed georganiseerd. Hier en daar is er sprake van een bijstelling, om praktische belemmeringen weg te halen.’
Eén van die praktische belemmeringen is de houdbaarheid van deelcijfers. De nieuwe richtlijn, die vanaf september 2025 ingaat, houdt namelijk in dat de deelcijfers die studenten halen tijdens een module oneindig houdbaar zijn. ‘Dat is deels in het kader van het future-proof maken van het UT-onderwijs. Als de cijfers langer geldig zijn, verlicht dat de toetsdruk en maakt dat het onderwijs efficiënter’, aldus Greven.
Uitspraken beroepscollege
Daarnaast liggen er beslissingen van het UT-brede College van Beroep voor de Examens (CBE) aan ten grondslag. Die deed in 2016 uitspraak in het voordeel van een student technische wiskunde. In 2023 was er een andere uitspraak van het CBE, toen in het voordeel van een student bestuurskunde. Die ging een fulltime bestuursjaar doen en vroeg om verlengde geldigheid. De student had het collegejaar ervoor namelijk 10 van de benodigde 15 studiepunten behaald. Alleen een project werd door problemen in de projectgroep niet succesvol afgerond. De examencommissie ging niet akkoord met dat verzoek, maar het CBE gaf de student uiteindelijk gelijk – en de geldigheid werd verlengd. De richtlijn OER is hier vervolgens op aangepast.
Dat die oneindige geldigheid wordt vastgelegd in de richtlijn OER kan de nodige impact hebben in het voordeel van studenten. Wie bijvoorbeeld een bestuursjaar wil doen, hoeft niet te vrezen dat de cijfers voor toetsen en tentamens van het collegejaar ervoor vervallen. ‘In de meeste gevallen dan’, haast Greven zich te zeggen. ‘De universiteit maakt regels op instellingsniveau met betrekking tot de geldigheid tot op een bepaald niveau. Een faculteit of opleiding kan aanvullende regels maken.’
Registratie Osiris
Wat met de nieuwe richtlijn ook verandert, is de registratie van cijfers van niet alleen tentamens, maar ook toetsen in Osiris. Dat is het studentinformatiesysteem dat de UT gebruikt. ‘In de praktijk hielden docenten vaak handmatig een soort schaduwadministratie bij, om studenten deelresultaten te laten behouden. Dan bestonden er nog Excelbestanden naast de registratie in Osiris, of de houdbaarheid van cijfers in Osiris werd handmatig verlengd’, legt Greven uit.
Met de vernieuwde regeling moeten alle cijfers van tentamens en toetsen in Osiris terechtkomen. Volgens Greven moet dat het studieproces vooral transparanter maken, zowel voor student als docent. Of het ook de werkdruk voor docenten kan verlagen, daarop durft ze niet vooruit te lopen. ‘De cijfers moeten hoe dan ook worden geregistreerd. Het werk zal niet toenemen, alleen dat de registratie volledig in Osiris is en niet meer via de eigen schaduwadministratie. Het kan zijn dat docenten daar nog aan gaan moeten wennen.’
