Afgelopen donderdag, 15 november, is de uitslag van NWO Zwaartekracht bekend geworden. Daarin zijn 6 consortia van onderzoeksgroepen gehonoreerd (uit 42 voorstellen) die de komende 10 jaar tussen de 18 en 36 miljoen euro mogen opstrijken. Het UT Nieuws rapporteerde hier vorige week al over en noemde een paar algemene thema’s (kankeronderzoek, de chemie en de ontwikkelingspsychologie). Wie even in meer detail naar de NWO site kijkt, ziet opvallend genoeg staan: “Frontiers of Nanoscience” en “Research Centre for Functional Molecular Systems” als twee van de gelukkigen. De eerste betreft nanowetenschap en de tweede supramoleculaire chemie.
Om maar met de laatste te beginnen, nog niet zo heel lang geleden werd Twente erkend als een van de grondleggers en zwaartepunten van de Nederlandse (en internationale!) supramoleculaire chemie, met David Reinhoudt als voortrekker, fundament en boegbeeld. Het is een keuze van de UT geweest om hem, na zijn emeritaat, niet meer in enig zichtbare vorm voor de UT te behouden, en dat heeft ertoe geleid dat we een boegbeeld in dit veld node ontbeerden bij de tijd van indiening van Zwaartekracht. Waarom kan Nijmegen wel een boegbeeld (Roeland Nolte) in hetzelfde veld in stand houden na diens emeritaat, hem zelfs nog een ERC grant laten krijgen, en daarmee nu de jackpot van Zwaartekracht binnenhalen, waarbij de UT het nazien heeft? Wrang en ironisch is daarbij dat diezelfde Radboud Universiteit onlangs David Reinhoudt wél een aanstelling heeft gegeven, om voor Nijmegen de relatie met de Topsector Chemie vorm te gaan geven...
De nanowetenschap gaat naar Delft. Ik citeer een reactie op het UT Nieuws verhaal: “Waar vinden we de UT in dit verhaal?? Nanowetenschap is toch een peiler van onze universiteit? Onbegrijpelijk.....”. Daar heb ik weinig aan toe te voegen... Voor MESA+ is dit wellicht nog zuurder dan voor het supramoleculaire programma, want het betreft een boegbeeldinstituut van de hele UT! En deelname van MESA+ aan een winnend programma had niet alleen glans gegeven aan het instituut maar aan de UT als geheel. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat o.a. de colleges van Nijmegen en Delft de regie uitermate goed gevoerd hebben, de boegbeelden van hun instellingen op de juiste manier, met de juiste programma’s en consortia, in stelling hebben gebracht en via eigen coherente en vasthoudende ondersteuning in de afgelopen jaren deze thema’s en boegbeelden uitermate goed hiervoor geprepareerd hebben.
De UT heeft de boot jammerlijk gemist. De NWO site meldt nog dat er volgend jaar nog een ronde komt. Of bv. de nanotechnologie van MESA+ zich dan in voldoende mate kan afzetten tegen de nanowetenschap van Delft om zo een eigen programma te kunnen waarborgen is echter maar zeer de vraag. En verder zijn de vragen reëel of we wel voldoende doen om de echte speerpunten van deze universiteit van binnenuit en ook naar buiten toe in voldoende mate te ondersteunen, of we verstandig omgaan met mensen die bewezen hebben van onschatbare waarde te zijn, of we ons niet teveel verliezen in interne navelstaarderij, en zodoende als geheel onze positionering en regie niet zouden kunnen verbeteren?
