Na elf jaar krijgt het Ambassadeursnetwerk op de UT een nieuwe voorzitter. Tijdens de opening van het academisch jaar op 4 september neemt hoogleraar Software Reliability Marieke Huisman het stokje over van hoogleraar Watersystemen Suzanne Hulscher. Een dubbelinterview.
Is aandacht voor diversiteit en gender nog steeds belangrijk?
Hulscher: ‘Juist nu! Sinds 2006, toen ik voorzitter werd, is er lange tijd nauwelijks aandacht geweest voor de positie van vrouwen op de UT. Neem de reorganisaties in het eerste decennium van deze eeuw. Toen stond gender nauwelijks op de agenda. Benoemingen werden in besloten procedures afgehandeld. Vrouwen vloeiden in die tijd af, mannen werden benoemd.’
Huisman: ‘We hebben de wind nu meer mee, maar we zijn er nog lang niet. Van een afstandje lijkt het misschien dat vrouwen meer kansen krijgen, maar dat is deels schijn. De wetenschappelijke carrière is vrij eenvoudig, van promotie naar universitair docent (ud), universitair hoofddocent (uhd) en dan hoogleraar. Vrouwen blijven vaak steken. Het aandeel vrouwen neemt in elke stap af en de laatste stap naar hoogleraar wordt het minst gemaakt. Uit de literatuur blijkt dat dit grotendeels door de onbewuste genderbias komt. Die bias werkt twee kanten op. Benoemingscommissies bestaan uit mannen, die negen van de tien keer mannen kiezen. Maar het probleem zit soms ook bij vrouwen zelf, omdat ze twijfelen en de laatste stap niet willen of durven zetten.’
Marieke Huisman (links) neemt het stokje over van Suzanne Hulscher als voorzitter van het Ambassadeursnetwerk.
Is de wil er wel om meer vrouwen naar de top te krijgen?
Hulscher: ‘In het verleden heb ik me dat wel eens afgevraagd, en liepen we zelfs tegen desinteresse aan. Dat is nu anders en de cijfers werken ook mee. In 2006 hadden we nog maar 6 procent vrouwelijke hoogleraren op de UT en 11 procent vrouwelijke uhd’s. Nu zijn die percentages respectievelijk 15,6 en 20 procent. Het incentive fund heeft hier aan bijgedragen. Vrouwen krijgen met dit stimuleringsfonds de mogelijkheid om hun carrière een extra zet te geven. Dat werkt: collega’s vullen hun cv aan én maken hun ambitie kenbaar.’
Huisman: ‘Ik denk dat het huidige college van bestuur de wil zeker heeft. Maar als je iets wil bereiken, dan moet je veel dieper in de academische wereld veranderingen aanbrengen. De echte uitdaging zit bij de decanen, wetenschappelijk directeuren, HR-managers en vakgroepleiders. Zij moeten bij de invulling van posities tussen de oren hebben dat er wel degelijk goede vrouwen zijn. En die vrouwen moet je, net als goede mannen, overtuigen om te solliciteren.’
Adviesclub
Het Ambassadeursnetwerk is door het college van bestuur ingesteld om te adviseren over de doorstroom van vrouwen naar hogere posities. De vier speerpunten zijn: genderawareness, neutraal werven, het incentive fund en tenure track posities voor vrouwen. Het netwerk, dat zowel uit mannen als vrouwen bestaat, heeft twee keer per jaar gesprekken met decanen, HR-managers en de UT-secretaris.
Het klinkt als het opboksen tegen het ‘old boys network’…
Hulscher: ‘Natuurlijk, er zijn mannen die zeggen: “vrouwen hebben geen ambitie”. Die mannen spreken hun vooroordeel tenminste nog uit. Maar het is in de meeste gevallen geen onwil om niet aan een vrouw te denken. Toch zie je dat vrouwen in benoemingsprocedures vaak al in de eerste ronde afvallen. Het komt, denk ik, doordat vrouwen zich constant moeten bewijzen, terwijl mannen vooraf al krediet krijgen. De oplossing? Maak criteria zo objectief mogelijk. Zo creëer je gelijke kansen.’
Huisman: ‘Het probleem is groter dan alleen de doorstroming en benoeming van vrouwen naar topposities. Uit onderzoek van het Dutch Network of Women Professors blijkt dat vrouwen op gelijke posities minder salaris krijgen. De UT kijkt vanuit HR of dit hier in Twente ook zo is en wat voor maatregelen we eventueel moeten treffen. Dat vind ik bemoedigend.’
Speelt de problematiek hier extra omdat de UT een technische universiteit is?
Hulscher: ‘In de technische vakgebieden zijn genoeg goede vrouwen, het gaat erom dat je ze op tijd scout en behoudt voor je organisatie. Daarbij, de doorstroming van vrouwen stokt niet alleen in de techniek. Juist bij onze sociale faculteit BMS is de spanning het grootst tussen het aantal vrouwelijke uhd’s en hoogleraren het grootst.’
Incentive fund
Een belangrijk middel om UT-vrouwen door te laten stromen is het incentive fund. Dit stimuleringsfonds is voor zowel vrouwelijk wetenschappelijk als ondersteunend personeel. De huidige call, met een totaal budget van 45.000 euro, staat open tot maandag 25 september.
Zijn meisjes en vrouwen wel geïnteresseerd in techniek?
Huisman: ‘Ik zie wel een enorm probleem in ons schoolsysteem. Als je op de middelbare school vraagt of er meisjes zijn die voor techniek kiezen, dan steekt bijna niemand de vinger op. We moeten al op de basisschool laten zien dat techniek leuk en normaal is.’
Hulscher: ‘Ook op de basisschool ligt een maatschappelijke opdracht. Mijn dochter wilde een naschools vak volgen over vulkanen. Zat ze daar in een groep met alleen maar jongens. Gelukkig heeft ze zich er doorheen geworsteld.’
De UT wil 20 procent vrouwelijke hoogleraren in 2020. Is dat te bereiken en wat is jullie rol daarin?
Hulscher: ‘Dat percentage is ambitieus en ik weet niet of het haalbaar is. Maar ik ben er wel voorstander van om hoge doelen te stellen, daarmee geef je jezelf een inspanningsverplichting. De reorganisatie van de UT, waarbij de vakgroepen vervangen worden door principal investigators, is tegelijk een kans en een bedreiging. Als we hen kunnen mee krijgen, dan kunnen we stappen zetten.’
Huisman: ‘Een algemeen percentage zegt me niet zoveel, ik wil dat op alle faculteiten en diensten vrouwen de top bereiken. Bijvoorbeeld ook bij het strategisch beraad, wat nu een mannenclub is. Daar wil ik me de komende tijd voor inzetten. Hoe? Door de UT-organisatie bewust te maken van de impliciete genderbias en door meisjes al vroeg te laten zien dat techniek leuk is. Daarvoor ga ik me inzetten op de UT, maar ook op basisscholen en middelbare scholen.’
De officiële overdracht van het voorzitterschap is op 4 september tijdens de opening van het academisch jaar op de UT.
