Annema (50) is sinds augustus opleidingsdirecteur van de bachelor Electrical Engineering en van het masterprogramma. Een studie waarbij hij zich als een vis in het water voelt, want Annema studeerde er zelf ook af. In 1985 kwam hij ervoor vanuit Groningen naar de campus.
Brave student
Op zijn werkkamer – op de tweede verdieping in Carré bij de vakgroep Integrated Circuit Design – tovert de opleidingsdirecteur een oude folder tevoorschijn. ‘Ik heb mijn propedeuse officieel nog aan de Technische Hogeschool Twente gehaald. Onze faculteit zat in het voormalige E&F-gebouw, later de Hogekamp.’ Annema begon met 120 studenten aan zijn studie. Voornamelijk mannen in die tijd. ‘Ik kan me inderdaad geen vrouw herinneren.’ Hij was een tamelijk ‘brave student’, vertelt hij. ‘Ik ging naar alle hoorcolleges toe. Die waren om half 9, dus een goede motivatie om op tijd op te staan. Het harde werken viel verder wel mee. In de weekenden ging ik altijd terug naar Groningen, vooral omdat ik daar graag zeilde en met mijn vrienden op stap ging.’
Als ‘brave student’ wist Annema zijn studie keurig op tijd af te ronden. ‘Wel deed ik vier maanden over mijn stage en duurde het afstuderen negen maanden. Dat laatste was bij Philips Research.’ Hoewel hij een baan aangeboden kreeg bij Philips NatLab in Eindhoven, besloot Annema toch voor een promotie te gaan bij de toenmalige vakgroep ICE van professor Hans Wallinga. Deze vakgroep zou later worden gesplitst in de vakgroepen van de hoogleraren Bram Nauta en Jurriaan Schmitz. ‘Mijn promotie ging over neurale netwerken in hardware. Zelflerende chips dus.’
'Leren en onderwijs moeten leuk zijn.’
Philips NatLab
Na zijn promotie in 1994 toog de jonge doctor alsnog naar Eindhoven om bij Philips NatLab aan de slag te gaan. Als research-medewerker deed hij onderzoek naar halfgeleidercomponenten en circuitssystemen. ‘Een mooie tijd, ik heb daar ontzettend veel gedaan en geleerd.’ Bij NatLab kruist zijn carrièrepad opnieuw met dat van Bram Nauta, eveneens UT-alumnus elektrotechniek. ‘Eerst promoveerden we bij dezelfde vakgroep, later hadden we een werkkamer op dezelfde verdieping bij Philips.’ Het was dan ook Nauta – zelf inmiddels hoogleraar aan de UT – die Annema vroeg terug te keren naar de UT als universitair docent.
‘Het was net in die periode dat er minder werd geïnvesteerd in industriële research. Op de uni was het wel mogelijk om uitdagend onderzoek te doen. Daarbij, wil ik op z’n minst het idee hebben dat mijn onderzoek nut heeft. Dat kan ook best fundamenteel onderzoek zijn, maar het waarom is erg belangrijk. Als je namelijk niet weet waarom je het doet, is het meer een hobby. Hier, in de vakgroep Integrated Circuit Design, heb ik vanaf het begin het gevoel gehad dat ik kan bijdragen aan de BV Nederland.’
Stoplicht
Dat hij nu ook opleidingsdirecteur is geworden, is geen opmerkelijke stap. De laatste jaren ondernam Annema van alles op onderwijsgebied. Zo zat hij in de onderwijskwaliteitscommissie, dacht mee over onderwijsherzieningen, evalueerde vakken én won zelf twee keer de onderwijsprijs voor Electrical Engineering en een keer voor Advanced Technology. Hij staat bij de studenten bekend om zijn interactieve colleges, waar allerlei attributen tevoorschijn komen. Zoals een stoplicht. Annema: ‘Dit stoplicht gebruik ik als studenten een presentatie van 3 minuten moeten houden. Het apparaat telt af als een stopwatch. De presenterende studenten moeten heel goed nadenken wat ze willen vertellen in 180 seconden en toehoorders houden strak de tijd in de gaten en zijn daardoor ook sterk gefocust op de presentatie.’
‘Ik wil dat Electrical Engineering hét verschil gaat maken.'
Feesthoedjes
Een ander populair college is de 1 tegen 100 quiz. Annema laat de studenten feesthoedjes opzetten, want ‘dat zorgt voor een andere mindset’. Vervolgens moeten opgaven gemaakt worden. Wie een fout antwoord kiest – de studenten moeten bordjes met a, b, c of d omhooghouden – moet het hoedje afzetten. Winnaars kunnen bonuspunten verdienen. ‘Wat ik hiermee wil stimuleren is de intrinsieke motivatie. Leren en onderwijs moeten namelijk leuk zijn.’
De docent dist nog een mooi voorbeeld op. ‘In module drie moeten de studenten een audioversterker bouwen. Veel van die versterkers gaan bij de test in rook op als ze proberen zoveel mogelijk herrie te maken. En dat is helemaal niet erg. Het gaat erom dat je er serieus over nadenkt, dat je tot aan de limiet gaat, maar ook dat je plezier hebt met elkaar. Daarom loof ik altijd een prijs uit voor degene met de meest rokende versterker.’
Gemotiveerd
Het opleidingsdirecteurschap is een taak die hij voor 0,4 fte uitoefent naast zijn onderzoek en onderwijstaken. ‘Alleen met al het overleg dat ik moet voeren zou ik een dag in de week kunnen vullen. Het lukt dus nooit binnen de uren die ervoor staan. En dan heb ik het nog niet eens over alle extra taken die de functie met zich meebrengt.’ Het is overigens geen klaagzang, want Annema is gemotiveerd. ‘Als opleidingsdirecteur moet ik ervoor zorgen dat de opleiding zo goed mogelijk draait.' Zijn aandachtspunt: een aantal modules die ‘nog niet helemaal lekker lopen’. ‘Daar zijn de studenten terecht nog niet helemaal tevreden over en ik zal met ze daarover in gesprek gaan.’
Overigens scoort Electrical Engineering over het algemeen ‘goed’ in de Keuzegids, zegt Annema. ‘Natuurlijk is er soms ook kritiek. Soms is die terecht, soms niet. Veel heeft te maken met verkeerde verwachtingen. Als je daar over praat, los je al veel op.’ Toch vindt hij ‘goed’ niet genoeg. ‘Ik wil dat Electrical Engineering hét verschil gaat maken. Dat we een topopleiding worden.’
'Elektrotechniek is het hart van vrijwel alles wat je om je heen ziet.’
Wat daarbij in ieder geval helpt, is dat bedrijven tegenwoordig in de rij staan om afgestudeerde studenten binnen te halen. Al waakt Annema ervoor dat dit gegeven tot ‘luie studenten’ maakt, omdat ze toch wel een job krijgen. ‘Die intrinsieke motivatie is ook hier weer zo belangrijk.’
150 eerstejaars
Omdat die studenten Electrical Engineering ontzettend gewild zijn, ziet hij de aanwas van eerstejaars graag groeien. ‘De opleiding doet het niet slecht met honderd eerstejaars, maar ook voor 150 studenten is hier prima plek. En de industrie heeft ze keihard nodig, want elektrotechniek is de verbinding tussen alle techniek. Helaas is dat beeld niet altijd duidelijk, ik wil dat als opleidingsdirecteur dan ook beter gaan neerzetten. Neem nou zo’n iPhone. Je ziet alleen de buitenkant, het design. Maar datgene wat ervoor zorgt dat-ie werkt, dat is onzichtbaar. Elektrotechniek is het hart van vrijwel alles wat je om je heen ziet.’
