Gooi je afval maar in de prullenbak en de rest gaat vanzelf. Garby the Garbage Bin, zoals de afgestudeerden hun afvalsorteersysteem noemen, identificeert het object en plaatst het in het juiste compartiment. Recycling wordt zo wel heel eenvoudig. Of, zoals CEO Pantophlet zegt: ‘It’s not complex, it’s PLAEX.’
De twee oprichters vonden elkaar in 2020 dankzij hun gezamenlijke passie voor duurzaamheid. ‘We willen een duurzame transitie bevorderen’, vertelt Pantophlet, afgestudeerd in Advanced Technology. ‘Ik vind het echt ergerlijk als er niet goed gerecycled wordt. Ik ben geboren in Sint Maarten en daar spelen nogal wat problemen rondom duurzaamheid. Er zijn afvalbergen die continu branden, ik vond dat verschrikkelijk. Ik wil bijdragen aan een toekomst waarin al het afval op de juiste manier wordt gerecycled, een toekomst waarin mijn kinderen niet tegen dezelfde problemen aanlopen.’
‘Recycling is een fascinerende wereld’, vindt Okoro. Hij studeerde Psychologie aan de UT en is nu CSO van PLAEX. ‘Hoe meer we ons erin verdiepen, hoe duidelijker we zien dat slechts een paar veranderingen ingrijpende gevolgen kunnen hebben. Wat wij doen kan een enorme maatschappelijke en ecologische impact hebben. Zou ik medeoprichter van een ander bedrijf willen zijn? Ik denk het niet. Waar we nu aan werken, vind ik echt geweldig.’
Obstakels en lofbetuigingen
Garby lijkt inderdaad te werken. De prullenbak herkent het ‘afval’ en sorteert het meteen volgens de Nederlandse afvalstromen: groen, pmd, papier en restafval. En dat binnen enkele seconden. Het functionele prototype heeft PLAEX behoorlijk wat succes opgeleverd, waaronder een aantal prijzen, zoals de Prototyping Award tijdens de UT Challenge 2020 en de CSU Innovation Award 2020, en een nominatie als één van de vijf beste ideeën bij de Philips Innovation Awards 2022.
Helaas weten we inmiddels dat de manier waarop de markt voor afvalbeheer is opgezet, niet in ons voordeel werkt.
Ondanks deze lofbetuigingen en succesvolle pilots binnen bedrijven was het voor de start-up niet gemakkelijk om Garby op de markt te brengen. ‘Dit kwam deels door persoonlijke omstandigheden’, legt Pantophlet uit. ‘Vorig jaar kreeg ik de diagnose kanker en ben ik negen maanden behandeld. Het gaat nu veel beter met mij, maar het heeft natuurlijk wel voor vertraging gezorgd.’
En dit was niet het enige obstakel. Vanaf het begin was het de bedoeling om vooral diensten te verlenen aan bedrijven, aangezien zij meer afval produceren dan huishoudens. ‘Helaas weten we inmiddels dat de manier waarop de markt voor afvalbeheer is opgezet, niet in ons voordeel werkt’, vertelt Okoro. ‘Op dit moment is het voor bedrijven goedkoper om alleen papier te recyclen en het overige afval als restafval te behandelen. Daardoor was de financiële prikkel voor een volledig gerecyclede afvalstroom te klein en was onze uitvinding niet geschikt voor de markt.’
Dit kan per 2023 veranderen. Dankzij nieuwe nationale regelgeving wordt het voor bedrijven in Nederland aantrekkelijker om plastic, metalen blikjes, drankkartons en glas te scheiden. ‘En dat biedt mogelijkheden voor ons product’, vult Okoro aan. ‘Hoewel het ook niet gemakkelijk zal zijn om klanten ervan te overtuigen dat afvalscheiding een probleem is dat zij moeten oplossen. Een aantal organisaties denkt dat het voldoende is om mensen te leren hoe ze afval scheiden, maar dat is niet eenvoudig. Je kunt je inderdaad afvragen waarom we niet al het afval in één bak gooien en het daarna pas scheiden. Maar dat is ook niet ideaal: de materialen komen in contact en vervuilen elkaar, waardoor het onmogelijk wordt om ze te recyclen. Kunnen we mensen niet opleiden? Maar zelfs goed opgeleide mensen zullen fouten maken en dit leidt onvermijdelijk tot vervuiling van de afvalstroom. Voor bedrijven wordt het schoonmaken en recyclen van de materialen dan te duur en het afval zal worden verbrand of gestort.’
‘Gewoon doorgaan’
Hoewel het traject absoluut niet eenvoudig is geweest, geven de oud-studenten het zeker nog niet op. ‘Het was lastig, maar we zijn nog steeds enthousiast’, aldus de CSO. ‘We onderzoeken verschillende manieren om ons product op de markt te brengen. We hopen een launching customer binnen te halen en meer financiering. We werken goed samen met verschillende partijen, zoals met Oost NL, en staan op het punt een pilot te starten bij een grote klant. We zijn er klaar voor om van de prototype-fase over te stappen naar de fase waarin we omzet gaan genereren en daadwerkelijk voor verandering kunnen zorgen.’
