‘Heerlijk om met mensen te werken die over grenzen kunnen kijken’

Er is op de UT dagelijks een flink aantal emeriti actief, zegt Palstra. ‘En dat is een groot goed, het behoud van zoveel kennis en ervaring op de campus. Dat mag weleens gezegd worden. De zittende staf kan gewoon door blijven werken, maar emeriti krijgen na pensionering wel een andere rol: van verantwoordelijk naar ondersteunend.’ Op verzoek van een directeur van het Max Planck Instituut in Stuttgart blijf ik ook die ondersteunende rol uitvoeren.’

Dat doet Palstra zeker niet omdat hij denkt dat hij onmisbaar is. ‘Emeriti hebben veel expertise, maar we moeten het natuurlijk ook niet overdrijven. Een gedeelte van die expertise zit in onze geest, maar is ook bij andere collega’s te halen. Op de UT of elders.’

Stappen zetten
Met pensioen gaan, Palstra vindt het beslist een stap. ‘Maar zéker niet de belangrijkste stap van m’n leven. Ik heb andere stappen gezet in m’n leven die veel meer impact hadden. Welke dan? Nou, kinderen krijgen bijvoorbeeld. En zeker ook het besluit om Nederland te verlaten en naar Amerika te vertrekken. Ik promoveerde in 1986 in Leiden en was op zoek naar een andere baan. Maar eerst gingen mijn vrouw en ik op reis. Tijdens die reis leerden we mensen kennen uit Amerika en voordat ik het wist lag er een aanbod om naar de VS te komen. Dat was destijds een hele grote stap. Mijn kinderen zijn in Amerika geboren, ik heb in New Jersey mijn carrière opgezet en er heel veel mensen leren kennen. Ik voelde me daar zeer op m’n plek. Zeg maar gerust: een halve Amerikaan. Maar toen onze ouders ouder werden wilde mijn vrouw terug.’

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Het werd Groningen, waar hij in 1996 op de universiteit aangesteld werd als hoogleraar Vastestof Chemie. Hij was daar later wetenschappelijk directeur van het Zernike Institute for Advanced Materials. Palstra volgde in 2016 Ed Brinksma op als rector van de Universiteit Twente. Die functie vervulde hij vier jaar lang.

Material Science
Na zijn rectoraat vervolgde hij op de UT zijn wetenschappelijke loopbaan als hoogleraar vastestofchemie. ‘Materiaalwetenschap is geen discipline, zoals bijvoorbeeld natuurkunde, maar vergt een brede en diepe interdisciplinaire expertise. Daar houd ik van. Bij Materials Science doen we áltijd nieuwe ontdekkingen, vinden we áltijd verrassingen en oplossingen. En het is heerlijk om met mensen te werken die over grenzen kunnen kijken.’

Op de UT is het mogelijk fantastisch materiaalonderzoek te doen, zegt hij. ‘Juist hierin doen we relevant onderzoek, van theorievorming tot praktische toepassingen. Neem het thema duurzaamheid, een thema dat prominent op de voorgrond staat bij de UT. Daar moeten wij volop op blijven inzetten, want wij kunnen het verschil maken.’

'Mijn vrouw en ik willen de groene fietsroute volgen, die begint in Maastricht en eindigt in Nice'

Pensioenplannen
Palstra heeft ambitieuze plannen voor zijn pensionering. Wat te denken van een fietstocht van 1300 kilometer naar de Middellandse zee? ‘Mijn vrouw en ik willen de groene fietsroute volgen, die begint in Maastricht en eindigt in Nice. Dat is ons eerste doel. Daarna staat ook de Grande Randonnée GR5, een langeafstandswandeling van het meer van Genève via de Alpen naar Nice, op ons lijstje.’

Hij kijkt er erg naar uit. Wandelen heeft vele voordelen, zegt hij. ‘Het geeft je een gevoel van vrijheid. Je geniet van de omgeving, je hebt tijd voor diegene met wie je wandelt én je komt in contact met andere mensen. Ook is het belangrijk dat je, door wandelroutes te lopen, de geschiedenis van Europa beter leert kennen.’

Hij vertelt dat zijn vrouw is begonnen met Herenboerderij Usseler Es, een plek waar duurzaam en eerlijk voedsel wordt geproduceerd voor de 500 Enschedese leden van de coöperatie. Hij steekt de helpende hand uit. ‘We zijn momenteel bezig met het opzetten van de boomgaard met wel 1000 fruitbomen. Ik zie het werk bij de Herenboerderij als een experimentele vorm van wetenschap. Ik doe er in elk geval veel kennis op. Kennis over boomsoorten, maar ook hoe je een boom ent. En plant. Allemaal ontdekkingen voor mij.’

'De UT moet nóg harder lopen om grootschalige projecten binnen te halen'

Boodschap
Op 11 oktober heeft Palstra zijn laatste werkdag. Hij verheugt zich er nu al op veel mensen te ontmoeten die in zijn loopbaan zijn pad hebben gekruist, uit binnen- en buitenland. Of hij nog een boodschap voor de UT heeft? Dat heeft hij. ‘Het is voor onze universiteit echt noodzaak om de aansluiting met andere universiteiten én het bedrijfsleven uit te breiden. De UT moet nóg harder lopen om grootschalige projecten binnen te halen. We verkeren in een moeilijke financiële situatie. Juist daarom is het van groot belang om strategisch na te blijven denken en scherpe prioriteiten te stellen.'

En tegen alle UT’ers zou hij willen zeggen: waardeer de omgeving waarin je werkt. Nu ik met pensioen ga, denk ik regelmatig: Het is toch onwaarachtig prachtig dat ik met zóveel plezier mijn geld heb mogen verdienen.’