Beste mensen, een zalig 2024 gewenst! Oud en nieuw in Japan was niet heel spannend, de klokt tikt gewoon 12 uur aan. Dan klinkt er een belletje in een tempeltje 108 keer en dat is het dan. Van spannende vuurwerkshows was – waar ik zat in ieder geval – geen sprake. Maar met pa en moe over de vloer en een fles bubbels koud wisten we er alsnog een goede dosis gezelligheid tegenaan te smijten.
Nadat ik tijdens kerst nog vrolijk lessen volgde, iets wat volgens onze docenten ‘part of the Japan experience’ zou moeten zijn, kreeg ik donderdag de 28e uiteindelijke dan toch vakantie. Kerst noch oud en nieuw worden groots gevierd en daar lijkt een relatief korte vakantie bij te passen. Maar lang genoeg dus voor pa en moe om op bezoek te komen. En geef ze eens ongelijk. Zo geweldig als ik het vind om met m’n pas gemaakte vrienden Japan te verkennen, zo leuk vind ik het om m’n ouders te laten zien waar ik woon en studeer. Ook met hen heb ik rondgereisd.
Mijn conclusie blijft onaangetast: dit land heeft zo veel te bieden. Van eeuwenoude tempels en adembenemende bergpassen, tot de beste koffiebarretjes waar ik ooit ben geweest. Er is echt te veel om te zien. En ik geloof dat dat opgaat voor de meeste landen. Vandaar ook dat ik betoog: plan zoveel tijd als je kunt in om te reizen. Het zijn niet de avonden in de UB die je bijblijven, wel de impressies die je opdoet als je rondreist (al geef ik toe dat het wel handig is als je je vakken haalt. Zoals zo vaak gaat het ook hierbij om een balans die voor jou werkt).
Tot zover de updates over mijn leven. Ik had nog een conclusie te schrijven over het Japanse onderwijssysteem. Ik stelde in de vorige blog al vast dat heel veel studenten naar de universiteit gaan. Ik moet wel even rectificeren, 80+ procent stroomt door naar het hoger onderwijs, 57.7 procent stroomt door naar de universiteit (e-Stat, 2023). Ik stelde ook vast dat studenten veel bezig zijn met extracurriculaire activiteiten.
En ik ga nog even door met vaststellen. Het geboortecijfer in Japan zorgwekkend laag (zie World Population Review). De populatiekrimp is daarmee een existentieel probleem voor het land. De aanwas van internationale studenten is laag, al worden er in de laatste decennia meer en meer succesvolle pogingen gedaan om internationale studenten aan te trekken. Ondanks al deze gegevens, lopen studenten met grote zorgen over het krijgen van een goede baan. Tot slot loopt de bevolking met zorgen over de economie, die na de glorieuze jaren ‘80 in een recessie terechtkwam en daar nooit helemaal meer bovenop gekomen is.
De toon is gezet, Japan heeft best een aantal uitdagingen en Nederland net zo goed. Wat interessant is vanuit mijn perspectief, is hoe het Japanse onderwijs met deze uitdagingen omgaat. Het antwoord: SDG’s. Japan heeft bijna al haar ballen ingezet op de Sustainable Development Goals en iedere derde persoon in pak heeft een speldje met het SDG-logo erop. Het leeft hier zo erg, dat zelfs mijn grootste idool, PPAP-man, er zelfs een video van heeft gemaakt: ^dit is echt je tijd waard, beloofd^
Het idee is mooi, SDG’s zetten in op een houdbare en leefbare toekomst voor iedereen. Zeker als het aankomt op universitair onderwijs, moeten studenten leren de complexe vraagstukken die de SDG’s aansnijden te onderzoeken en bij voorkeur ook te beantwoorden. Voor zover ik kan inschatten, heeft deze aanpak enig gewenst effect. De meeste studenten die ik spreek weten van de SDG’s af en naar mijn inschatting werken relatief veel studenten met SDG-vraagstukken tijdens hun academische projecten. In mijn vakken bespreken we ook de beperkingen van de SDG’s en hoe het verder moet na 2030, al kan ik slecht inschatten of dit de norm is in Japan, of de uitzondering voor mijn Liberal Arts & Sciences programma.
En daar zit ook mijn kritiek. Met alle ballen op zeventien SDG’s vergeet je al snel dat er ook andere lenzen zijn om naar de grote vraagstukken van de 21e eeuw te kijken. Bovendien zijn de zeventien SDG’s niet het enige is waar we mee aan de slag moeten. Zo is Wall Street volgens mij nog steeds een kaartenhuis en is het bruto binnenlands product nog steeds niet een geslaagde manier om groei richting een duurzame samenleving te realiseren.
Dus wat kunnen we leren van dit verhaal? Allereerst dat één blog nog steeds te kort is om alle nuances uit te leggen, dus wees wederom kritisch! En ook wel iets positiefs aan het Nederlandse onderwijs wat mij betreft. In mijn studie heb ik redelijk veel gewerkt met SDG’s, maar ik heb zeker ook geleerd over de kritiek daarop. Bovendien waren lang niet al mijn projecten direct gelinkt aan de SDG’s en het behalen van die doelen. In Nederland zie ik de SDG’s als een (belangrijke) lens om de uitdagingen van de 21e eeuw door te beschouwen, maar zeker niet als de enige. In het Japanse onderwijs mis ik aandacht voor de andere perspectieven.
Voor de toekomst hoop ik dat hier aandacht voor blijft: dat studenten vooral leren over verschillende raamwerken en analysemethoden om vraagstukken te benaderen en in welke context de verschillende methoden wel en niet goed werken. Dat we, naast de SDG’s, ook blijven leren over de Multi-Level Perspective, Systematische Probleem Aanpak, Mapping, Modelling and Mitigating of Wicked Problems, et cetera. Voor zover ik kan inschatten gaat dat ons het meeste helpen om verder te komen met de problemen van vandaag de dag.
