Terwijl voorbijgangers buiten de retro-computergame Arkanoid speelden, geprojecteerd op de gevel van de Grote Kerk, musiceerde binnen de uit UT-studenten bestaande Utmost Big Band. Zo’n 200 bezoekers genoten vrijdagavond in de kerk van een drankje, de muziek en van lezingen van UT-profs.
De eerste editie van Twente Science Night luidde in Enschede het Weekend van de Wetenschap in dat vandaag en morgen nog door heel het land wordt gevierd. De UT organiseerde de avond en vulde die in met evenementen rondom het thema licht: van dineren in het donker (waarbij je niet ziet wat je proeft) tot een wetenschappelijke pubquiz.
Vroegtijdig alzheimer detecteren
In de Grote Kerk op de Oude Markt vertellen vier UT-wetenschappers over hun uiteenlopende onderzoeken naar licht. Bijvoorbeeld hoe je licht kunt gebruiken voor medische toepassingen, zoals hoogleraar Wiendelt Steenbergen en Herman Offerhaus demonstreerden.
Door moleculen op te lichten met heel slimme microscopie wordt het bijvoorbeeld mogelijk beginnende vormen van alzheimer te detecteren, zo vertelde Offerhaus die onderzoeker is in de vakgroep Optical Sciences.
Hartslag meten van mensenmassa’s
In een van zijn experimenten toonde hoogleraar biomedical photonic imaging Steenbergen hoe je met een camera uit een tablet je hartslag kunt meten. Door een lichtbron en camera op een gezicht te richten, kun je de zeer subtiele kleurveranderingen detecteren die veroorzaakt worden door het rondpompen van het bloed.
‘Ik zou in deze kerk kunnen meten wie niet helemaal fit is of juist opgewonden. Ik denk dat deze techniek in de toekomst gebruikt gaat worden voor securitydoeleinden voor het screenen van grote groepen mensen’, voorspelde Steenbergen. ‘Onderzoekers van MIT (in Cambridge VS,red.) kunnen je hartslag al op honderd meter afstand meten.’
Lichtgevende cellen
Hoogleraar industrieel ontwerpen Angèle Reinders wierp een blik in de toekomst van ontwerpen met licht. Had je vroeger de gloeilamp en de spaarlamp, nu ontwerpen we met zonnecellen en led-verlichting. ‘What’s next? Misschien wel licht uit de natuur’, beantwoordde Reinders haar eigen vraag.
De hoogleraar noemde voorbeelden van lichtgevende levende cellen: bij vuurvliegjes en plankton, maar ook in bepaalde bacteriën. ‘Ik sluit niet uit dat we in de toekomst van levend celmateriaal lampen gaan maken’, sloot Reinders haar presentatie af.
Het onzichtbare zichtbaar
Eerder op de avond vermaakte hoogleraar Ad Lagendijk het publiek met wat hij noemde ‘de droom van heel veel mensen’: het onzichtbare zichtbaar maken, ofwel kijken door structuren die normaalgesproken geen licht doolaten. Op het grote scherm toonde hij foto’s van een vrouw en van een man, beiden in een bad met schuim. ‘Veel mensen zouden hier doorheen willen kijken’, aldus de natuurkundige.
En het kan, dankzij ‘een revolutie in de optica’ die aan de UT is ontdekt, zei Lagendijk. ‘We kunnen miljoenen parameters – pixel voor pixel – van het licht aanpassen. Daardoor gaat een lichtbundel dwars door papier, witte verf, een suikerklontje of badschuim heen.’
De vakgroep van Lagendijk past dit principe bijvoorbeeld toe om creditcards onkraakbaar te maken, dankzij een uniek lichtpatroon van een op de kaart aangebracht laagje verf. Lagendijk: ‘Als de sleutel juist is, focusseert de lichtbundel; bij een verkeerde creditcard is het onmogelijk de lichtbundel te focusseren.’
