De 1 meter lange, ruim 50 kilo zware en menselijk uitziende iCub is als een peuter, vertelt Van der Velde aan de hand van een aantal filmpjes. ‘Het idee achter de iCub is embodied cognition; de wereld leren begrijpen door de acties die we ondernemen.’
Puzzel
Van der Velde vervolgt: ‘Wat is een object als een bal bijvoorbeeld? Beschrijf dat maar eens aan een peuter. Veel makkelijker is om te laten zien en te laten doen. Dat proces kun je eigenlijk vergelijken met een vormpuzzel. Een vierkant moet in een vierkant, een rondje in een rondje. In het begin zie je vaak dat peuters deze stukken door de verkeerde vorm proberen te rammen, maar al heel snel hebben ze door welke vorm wel past. Zo kun je het ook zien bij deze robot.’
De iCub, ontwikkeld door het Italiaanse onderzoeksinstituut IIT, is inmiddels al zo’n tien jaar oud. De UT bezit versie 2.5, ter waarde van zo’n 3 ton. Zo’n 20 Europese universiteiten bezitten een exemplaar. En het is een bijzondere robot, volgens Van der Velde, onder andere omdat de iCub door open source uit al die hoeken verder is ontwikkeld. ‘De iCub hoort zeker bij de meest geavanceerde robots wereldwijd. Hij beschikt over een heel fijne motoriek en touchsensoren. Kijk alleen maar al hoe hij zich in balans kan houden, dat is echt ongehoord.’
Pianospelen
Aan die motoriek wil Van der Velde vooral werken met de iCub. Bijvoorbeeld door de robot (beter) piano te leren spelen. ‘Je leert de robot in feite een ritmische beweging; niet alleen de bewegingen op zich, maar dat in combinatie met de noten en ritmes zoals je die ziet bij bladmuziek.’
Verdere mogelijkheden zitten volgens Van der Velde in het herkennen van objecten en het handelen daarmee. Of een object bijvoorbeeld hard of zacht is en wat voor kracht de iCub daarbij moet zetten. Voer je het verder, dan kun je denken aan een handeling als het gieten van cornflakes en melk in een schaal. ‘Zet bijvoorbeeld de schaal of het melkpak wat verder weg. De aanzet van de beweging zal hetzelfde blijven. Hetzelfde geldt voor de sequentie in handelingen’, legt Van der Velde uit. ‘De robot moet zich alleen aan andere omstandigheden aanpassen. Juist dat is cognitie, dingen combineren die je geleerd hebt.’
Hoofd openmaken
Het is een paradox, erkent Van der Velde, maar het aanleren van dit soort dingen bij de iCub kan ons helpen om te begrijpen hoe wij mensen de wereld leren te begrijpen. ‘Bij de iCub kun je bij wijze van spreken het hoofd openmaken en een zenuwbaan verleggen. Dat wil je bij een mens of dier niet doen.’
Van der Velde denkt ook zeker dat de robot een boegbeeld kan zijn van het Tech4People-lab. ‘Het mooie van de iCub is dat hij direct de aandacht trekt. Enerzijds gaan we er onderzoek mee doen, anderzijds heeft hij zeker een uitstralende functie, zowel voor huidige als aankomende UT-studenten. Door zijn aanwezigheid kunnen we deze geavanceerde technologie toegankelijk maken voor studenten.’
