Waar bestaat uw onderzoek precies uit?
‘Een van de bekendste symptomen van Alzheimer is dementie, iets dat veroorzaakt wordt door het verdwijnen van zenuwcellen in de hersenen. Een ander ziekteverschijnsel dat hiermee verband houdt, en waar ik mee bezig ben, is de ophoping van een specifiek eiwit, namelijk het amyloïde β peptide (Aβ). Iedereen maakt dat eiwit aan, maar normaal gesproken is er een soort opruimdienst in de hersenen die overtollige stoffen afvoert en ophoping voorkomt. Bij iemand die aan de ziekte van Alzheimer lijdt, is deze opruimdienst minder of niet aanwezig en is de productie van dit specifieke eiwit verhoogt. De ophoping ervan is direct gerelateerd aan het verdwijnen van zenuwcellen. Daarnaast vindt er bij deze ‘klontering’ van eiwitten een immuunreactie plaats die zorgt voor ontstekingsverschijnselen in de hersenen. De zenuwcellen die overblijven raken vervolgens overbelast waardoor er overmatig zuurstofradicalen vrij komen die de dementieklachten verergeren. Ik werk momenteel aan een medicijnencocktail die deze verschijnselen aanpakt. Punt is echter wel dat het medicijn op de juiste plek moet aankomen. Jos Paulusse van de BST groep ontwikkelt daarom een nanodeeltje waarin het medicijn verpakt kan worden. Op die manier wordt de cocktail beschermd en niet door lichaamseigen stoffen afgebroken. Loes Segerink van de BIOS Lab-on-a-Chip groep werkt aan een chip die ervoor zorgt dat getest kan worden of de medicijnencocktail goed opgenomen kan worden door de hersenen.’
Hoe raakte u betrokken bij onderzoek naar Alzheimer?
‘Ik liep tijdens mijn vooropleiding voeding en diëtiek stage bij het toenmalige Campina – Melkunie en raakte daar gefascineerd door de manier waarop eiwitten in zuivelproducten zich gedragen. Ik zag mezelf niet echt als diëtist, dus besloot ik verder te studeren en in Wageningen te promoveren op eiwitten in de voedingsindustrie. Daarna volgde ik een postdoc neurobiologie in Cambridge en raakte ik aan de medische kant van de wetenschap terecht. Het aantal ziekten waarbij het gedrag van eiwitten in de hersenen een belangrijke rol speelt is groot. Denk aan diabetes, Creutzfeldt-Jakob of de ziekte van Parkinson. Wat dat betreft beperkt mijn interessegebied zich ook zeker niet tot Alzheimer.’
De ziekte van Alzheimer krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht. Heeft dat nog effect op uw onderzoek?
‘Het is niet zo dat vanwege de media-aandacht voor Alzheimer de fondsen bij ons binnenstromen. Het is echter wel zo dat Alzheimer de maatschappij ontzettend veel geld kost, en dat zal door de vergrijzing en het feit dat wij als mensen steeds ouder worden waarschijnlijk alleen maar meer worden. Daarnaast leeft bij veel mensen een schrikbeeld. Niemand wil zijn of haar herinneringen kwijtraken. Bewustzijn betreffende de aandoening is er dan ook zeker.’
Hoe ziet u de toekomst tegemoet?
‘Alzheimer is een complexe ziekte, en ik denk niet dat er in de nabije toekomst een medicijn komt. Het is sowieso een ziekte die per individu verschilt, dus ik verwacht dat ‘personalized medicine’ in de toekomst van Alzheimer behandelingen een grote rol gaat spelen. Uiteindelijk verwacht ik dat het met de ziekte van Alzheimer net zo gaat als met bijvoorbeeld het HIV-virus. Niet langer een levensbedreigende ziekte, maar een chronische aandoening die enigszins te managen is.’
