De UT-opleiding bestuurskunde bestaat veertig jaar. Dat is reden voor een feestje, in de vorm van het jubileumcongres op vrijdag 21 oktober. ‘Maar we kijken vooral vooruit’, zegt hoogleraar Bas Denters. ‘Veertig jaar geleden waren wij de eerste opleiding bestuurskunde. Vandaag de dag hebben we – als high tech, human touch universiteit - alles in huis om onze studenten voor te bereiden op de maatschappelijke uitdagingen van de toekomst.’
Van kaft tot kaft
Maar toch eerst even stilstaan bij het verleden. Opleidingsdirecteur René Torenvlied geeft aan dat de opleiding ontstond vanwege een maatschappelijke behoefte. ‘Gerrit van Poelje, de grondlegger van bestuurskunde in Nederland, zei dat er behoefte was aan mensen die maatschappelijke vraagstukken kunnen doorgronden, die de samenleving begrijpen én die bestuurlijke processen bevatten. Dat gaat verder dan het wetboek van kaft tot kaft kennen, maar vraag om inzicht en een interdisciplinaire blik.’
Onderscheidend
Inmiddels wordt de opleiding op meerdere universiteiten aangeboden. ‘Maar wij zijn heel onderscheidend’, zegt Denters. ‘Omdat we in Enschede bezig zijn met de technologie van de toekomst, is dit ook bij uitstek de plaats om de bestuurskundigen van morgen op te leiden.’ Torenvlied noemt dat bestuurskunde 3.0: ‘De veranderende wereld vraagt om een andere werkwijze. De bestuurskundige zal niet alleen gebruik maken van de nieuwe technologieën, maar moet ook weten hoe het onder de motorkap werkt. We waren misschien een gamma-opleiding, maar het bèta-element wordt steeds belangrijker.’
Naast technologie is het belangrijk om de bestuurskundigen een andere manier van denken en handelen aan te leren. ‘De grote staande organisaties als overheden, Verenigde Naties en NGO’s hebben lang niet altijd meer zoveel invloed’, zegt Denters. ‘Burgers organiseren zich niet meer in hun wijk of vereniging, maar tijdelijk op bepaalde thema’s en over grenzen heen. De bestuurskundige moet begrijpen hoe dit werkt. Het vraagt een andere manier van organiseren; wat een lokaal issue lijkt, kan ook een probleem op wereldschaal zijn.’
Vierde industriële revolutie
Het heeft alles te maken met de ‘vierde industriële’ revolutie. Want na de paradigmawisseling die kwam met de intrede van computers en digitalisering, wacht ons nu de integratie van machine en internet. ‘De staande organisaties, zoals de overheid, willen graag oplossingen creëren’, zegt Denters. ‘Maar dat kan gewoonweg niet meer op de ouderwetse manier. Je zult moeten aansluiten bij processen uit de samenleving zelf en bij technologische innovaties. Je ziet het bij Occupy of de opvang van vluchtelingen, om maar iets te noemen. De organisatie van de publieke sector zal onherroepelijk veranderen. Het is uitdagend om met die problematiek bezig te zijn en na te denken over hoe je grote maatschappelijke uitdagingen van de toekomst kunt verbinden met technologische innovaties.’
Het programma van het jubileumcongres is hier te vinden.
