Uit een groot Vlaams onderzoek onder ruim 3,6 duizend promovendi blijkt dat zij vaak psychische klachten krijgen: twee tot drie keer zo vaak als andere hoogopgeleiden. De hoge werkdruk en onzekere carrièreperspectieven zorgen voor stress.
‘Eyeopener’
Dat onderzoek kan een ‘eyeopener’ zijn voor de Nederlandse universiteiten, antwoordde minister Bussemaker vorige week op Kamervragen van Frank Futselaar (SP).
Een mogelijke oplossing had ze ook bedacht: universiteiten moeten hun promovendi beter voorbereiden op een carrière buiten de wetenschap. Dan raken ze minder gestrest van de slechte vooruitzichten in de academische wereld.
Passie
SP-Kamerlid Frank Futselaar is verbaasd. ‘Je kiest niet zomaar voor de wetenschap, dat is toch uit een bepaalde passie. De minister zegt toch ook niet tegen basisschoolleerkrachten of verpleegkundigen: ga maar een andere baan zoeken als de werkdruk te hoog is?’
Hij vindt het bovendien ‘onzin’ dat ze de verantwoordelijkheid helemaal bij de universiteiten legt. ‘Veel wetenschappers zijn bezig met het binnenhalen van voldoende geld, waardoor een taak als lesgeven bij promovendi terechtkomt. Zo loopt de werkdruk op. Als financier is de overheid medeverantwoordelijk.’
Arbeidsomstandigheden
Futselaar had gevraagd naar haar eigen ‘concrete voorstellen’ om de werkdruk te verlagen, maar daar gaat ze niet op in. Ze verwijst naar de werkgevers: de ervaren werkdruk wordt veroorzaakt door arbeidsomstandigheden, stelt ze.
Ook het Promovendi Netwerk Nederland heeft enige kritiek op de antwoorden. De stress heeft niet te maken met de carrière die je ambieert, zegt voorzitter Rolf van Wegberg, maar met de werkzaamheden en verwachtingen tijdens de promotie zelf.
Nieuwe cao
Wel is hij ‘blij met de erkenning’ van de minister, voegt hij eraan toe. Hij hoopt dat ze gaat controleren of de universiteiten dit probleem oppikken. ‘Anders hebben we over een half jaar dezelfde discussie en mag Den Haag alsnog de druk opvoeren.’
Bussemaker lijkt bepaald niet op zulke controle aan te sturen. In de nieuwe cao zijn al afspraken gemaakt om de werkdruk te verminderen, benadrukt ze. De minister gaat ervan uit dat te hoge werkdruk en de psychische gezondheidsklachten van promovendi daarbij ook aan de orde komen.
