De lessen zijn een vervolg op een eerdere beiaardworkshop door Schopman en Banning, waarbij de enthousiaste aanwezigen al hintten op hervatting van de carillonlessen, na al die jaren. Dankzij steun van het Universiteitsfonds en Vrijhof Cultuur lukt het nu om de daad bij het woord te voegen, met in eerste instantie zes leerlingen – een mix van medewerkers, studenten en alumni.
Kerstconcert
Om de beiaardiers in spe niet meteen in het diepe te gooien, vindt de eerste les plaats op het oefenklavier in Vrijhof Cultuur. Daarbij nemen klankstaven de rol in van de klokken, zodat de leerlingen in alle rust kennismaken met het instrument - zonder dat de wijde omgeving daar meteen getuige van is. ‘Maar waarschijnlijk gaan we al bij les twee de toren in,’ vertelt Schopman, ‘want dat is toch waar we het uiteindelijk voor doen. Ons streven is om in december een klein kerstconcert te geven, zowel op de campusbeiaard als op het Enschedese stadscarillon.’
Bach en Metallica
Om een carillon te leren bespelen, is het handig als je al ervaring hebt met een toetseninstrument. ‘Net als een orgel of piano bespeel je een carillon met beide handen en voeten’, verklaart Schopman. De meeste leerlingen hebben die toetsenervaring. ‘En dan kunnen ze al best snel een leuk melodietje uit het carillon halen’, verwacht Banning. De samenstelling van de lesstof hangt mede af van de muzieksmaak van de leerlingen. ‘We kunnen een stuk van Bach nemen, maar ik heb ook een leuke beiaard-bewerking liggen van Metallica’s Nothing Else Matters’, vertelt Schopman. ‘We hebben geen vastomlijnd repertoire; het hangt er maar net vanaf wat iemand kan en wil spelen.’
Carillonklasje
Wat Schopman en Banning betreft (zie dit filmpje waarin ze zich voorstellen als beiaarddocent) zijn deze lessen een eerste stap op weg naar nog meer nieuwe gezichten in de carillontoren de komende jaren. ‘Het zou mooi zijn als we op termijn tot een clubje komen van zo’n tien à vijftien leerling-beiaardiers, net zoals in de bloeitijd van de vroegere Campus Beiaard Kring’, aldus Banning. ‘Met ook volop vrouwen en internationale studenten en medewerkers’, vult Schopman aan. Dat is nog even toekomstmuziek: de groep die dit najaar begint, bestaat uit louter mannelijke, Nederlandse leerlingen. Maar de belangstelling voor de beiaard is in ieder geval weer terug van weggeweest, en na de mineur van de afgelopen jaren is dat al een vrolijke noot.
Context van het carillon
In de Verenigde Staten zijn campuscarillons een bekend verschijnsel. Aan deze kant van de oceaan hangen carillons echter meestal in kerken, zoals die waarin Hylke Banning en Esther Schopman inmiddels spelen als stadsbeiaardier: de St. Plechelmusbasiliek in Oldenzaal (Banning) en de Grote Kerk in Enschede (Schopman). Campuscarillons zijn een zeldzaamheid in Nederland. Dat de UT er toch een heeft, is te danken aan de gemeenten uit Oost-Nederland: ze schonken het bij de opening in 1964, als symbool van de verbondenheid tussen de UT en de regio. Als blijvende herinnering aan dat ‘samenspel’ draagt een groot aantal van de in totaal 49 klokken de naam van een van die toenmalige gemeenten.
