In principe wordt het diploma van een universiteit of hogeschool maar één keer uitgereikt. Bij verlies of diefstal kun je geen vervangend getuigschrift krijgen. Wel kun je, als dat nodig is, een verklaring bij DUO opvragen dat je werkelijk bent afgestudeerd.
Er was tot nog toe één uitzondering. Sinds 2011 kun je na een geslachtsverandering een vervangend diploma krijgen met de nieuwe namen erop.
Meisjesnaam
Die uitzondering kwam niet vanzelf. Een man die vroeger een vrouw was, had ervoor gestreden toen zijn universiteit het diploma met zijn meisjesnamen niet wilde vervangen. De zaak deed destijds stof opwaaien.
Het toenmalige kabinet stuurde de instellingen een brief. De gevolgen voor het persoonlijke leven van een transseksueel moesten zwaarder wegen dan de strenge regel dat een diploma maar één keer uitgereikt mocht worden.
Verschillende universiteiten en hogescholen willen daarnaast de mogelijkheid hebben om het oorspronkelijke getuigschrift te vervangen als een oud-student zijn of haar naam verandert, schrijft minister Van Engelshoven in haar toelichting bij het wetsvoorstel. In het voortgezet onderwijs kan het al, en straks dus ook in het hoger onderwijs.
Bespottelijke naam
Waarom je officieel je naam zou willen veranderen? Sommige mensen balen van hun ‘bespottelijke of onwelvoeglijke voornaam of achternaam’, staat in de toelichting van de minister. Of ze ondervinden psychische problemen door hun achternaam en willen liever de naam van de andere ouder of van hun verzorger dragen.
In zo’n geval kun je een verzoek indienen om je naam te wijzigen en dan kun je ook een nieuw diploma aanvragen. Dat laatste kan dus niet als je bent getrouwd en de achternaam van je partner hebt aangenomen; daar is de nieuwe wet niet voor bedoeld.
Wie een vervangend getuigschrift krijgt, moet ter voorkoming van fraude het oude diploma inleveren.
