De academische plechtigheid is door de huidige omstandigheden flink uitgekleed. In 2020 was er met de nodige aanpassingen nog van alles fysiek mogelijk, maar inmiddels is volledig online de norm. Geen publiek, geen lekenpraatje, geen paranimfen, geen handtekening en foto’s en ook geen feestelijke receptie. Hoewel vrijwel iedereen begrip kan opbrengen voor de noodzaak van die uitzonderlijke omstandigheden, zijn de druiven er voor promovendi niet minder zuur om.
Sobere meeting
Anika Boelhouwer bijvoorbeeld, die haar onderzoek vandaag – woensdag - verdedigt. Ze hoeft daarvoor niet naar de campus te komen, maar beleeft de bekroning op haar werk thuis aan de keukentafel. ‘Je werkt jarenlang naar dit moment toe en ziet collega’s met mooie ceremonies en feestjes hun PhD afsluiten. Voor mij is het een sobere online meeting. Ik ben de eerste in mijn familie die een promotie meemaakt. Ik heb jarenlang verteld over dit moment en nu moet het zo. Ik kan begrip opbrengen voor de omstandigheden, maar het heeft voor mij niets feestelijks meer’, aldus Boelhouwer.
Amin Zaami omschrijft zijn digitale promotie – die morgen plaatsvindt - met vergelijkbare woorden. De Iraniër prijst zich gelukkig dat hij tijdig zag dat zijn verdediging niet fysiek op de campus zal zijn. ‘Niemand vertelde mij dat mijn verdediging online zou zijn. Het is dat ik vorige week toevallig op de website keek. Daar baal ik van’, vertelt Zaami.
Geen enkel gevoel
Ook hij heeft begrip voor de omstandigheden, maar snapt niet waarom de verdediging zo ver is uitgekleed. ‘De bibliotheek is open en er werken nog steeds mensen op de campus. Waarom geen verdediging in een grote ruimte met een paar mensen? Dan creëer je in ieder geval nog de sfeer van een verdediging. Ik zag dat er op andere universiteiten meer mogelijk is. Ik heb geen enkel gevoel meer bij deze verdediging. Het voelt als een digitale meeting waarvan ik er de afgelopen weken honderd heb gehad.’
Geschenk
Irena Maureen beleefde haar verdediging vorige week in de avond, terwijl de overige aanwezigen in de video call nog niet lang wakker waren. De onlineomstandigheden zorgden ervoor dat zij haar verdediging vanuit Indonesië kon doen. ‘Ik was graag naar Nederland gekomen voor de verdediging en uiteraard voor de after-party. Ik zag mezelf al in jurk naar de Waaier lopen, maar ik heb begrip voor de keerzijde van de munt. Dit is zo’n bizarre crisis. Veel mensen verloren familieleden en vrienden. Dus dat ik mijn verdediging in goede gezondheid en omringd door familie heb kunnen doen, zie ik als een geschenk.'
Bij P-NUT, het PhD-netwerk van de UT, zien ze de verhalen met pijn in het hart aan, zo vertelt voorzitter Anton Atanasov. ‘Ik wil niet met een vinger naar iemand wijzen, maar veel dingen gaan mis omdat de regels telkens veranderen. In 2020 was een verdediging nog deels fysiek, nu is alles online. Tussendoor zijn de regels zo vaak veranderd. Wij proberen promovendi zoveel mogelijk bij te staan, maar onze mensen zijn uitgeput. We proberen nieuwe leden voor het bestuur te vinden, maar we zijn nu alleen maar dingen aan het regelen. Daar maak je nieuwe mensen niet enthousiast mee’, weet Atanasov.
Vreselijk
Hij hoorde in oktober het verhaal van een Zuid-Afrikaanse promovendus aan. Zij had haar familie volgens alle protocollen naar Nederland laten afreizen. Vlak voor de verdediging werd bepaald dat mensen van buiten de UT toch niet aanwezig mochten zijn. ‘Het was vreselijk om te zien, vooral omdat wij weinig konden betekenen. Met een officiële brief en veel moeite mocht haar familie op het laatste moment toch aanwezig zijn, maar het is een heftig voorbeeld van de teleurstellingen die wij horen van promovendi.’
