Sinds jaar en dag strijdt Nederland tegen het water. ‘Ons waterbeleid is in eerste instantie gericht om overstromingen te voorkomen’, vertelt Bomers. ‘Maar met klimaatverandering meegerekend, is er een limiet aan hoe ver we onze dijken nog kunnen ophogen. We moeten dan gaan nadenken over hoe we de schade zoveel mogelijk kunnen beperken.’
Want als een dijk doorbreekt, waar stroomt het water dan heen? En waar moeten mens en dier geëvacueerd worden? Daarvoor worden al rekenmodellen ingezet, maar die zijn bovenal erg traag, legt Bomers uit. ‘Het gaat vaak om een kwestie van uren, soms zelfs dagen. Dat is natuurlijk funest in een situatie als afgelopen zomer in Limburg, Duitsland en België. Het liefst wil je realtime kunnen voorspellen wat er gebeurt en waar de risico’s zijn.’
Van dagen naar een seconde
Daar houdt Bomers zich in haar onderzoek mee bezig. Met behulp van machine learning wil ze de bestaande rekenmodellen verbeteren en versnellen. ‘Het is al gelukt om daardoor de tijd terug te dringen naar minder dan een seconde. Tegelijkertijd heeft machine learning ook zijn nadelen. Het blijft een soort black box, je traint zo’n systeem met allerlei scenario’s op basis van de relaties tussen input en de output. Bijvoorbeeld een hoogwatergolf in de Rijn in Duitsland – de input – en een dijkdoorbraak verderop de rivier in Nederland – de output. Maar wat daartussenin gebeurt, dat blijft grotendeels ongewis. Je kan alleen maar voorspellen aan de hand van datgene waarin je een systeem hebt getraind.’
Idealiter worden de rekenmodellen dusdanig nauwkeurig en snel dat er direct ingegrepen kan worden als er een overstroming dreigt. ‘Zodat defensie bijvoorbeeld op bepaalde plekken een dijk kan verstevigen met zandzakken, of dat een rivier gecontroleerd kan overstromen op een bepaalde plek met minimale schade tot gevolg. Maar dat is een heel ambitieus plan’, geeft Bomers toe. ‘En voorlopig nog verre toekomstmuziek.’
Professor De Winterprijs
De Professor De Winterprijs, genoemd naar de in 2005 overleden hoogleraar, is een publicatieprijs voor vrouwelijk toptalent. Het prijzengeld à 2500 euro is bedoeld als stimulans voor het verder ontwikkelen van een wetenschappelijke loopbaan. Dit jaar werd de prijs voor de vijftiende keer uitgereikt.
Anouk Bomers is UT-alumna en universitair docent bij de groep Marine and Fluvial Systems van de faculteit Engineering & Technology. Ze kreeg de prijs voor haar publicatie, genaamd ‘Predicting Outflow Hydrographs of Potential Dike Breaches in a Bifurcating River System Using NARX Neural Networks’, in het tijdschrift Hydrology.
Totale verrassing
Het winnen van de Professor de Winterprijs kwam als een totale verrassing, vertelt ze. ‘Ik werd ineens gebeld door een onbekend nummer. Ik word eigenlijk amper gebeld – ja, alleen door energiemaatschappijen – en de verbinding was wat gebrekkig. Ik had niet direct door dat ik rector Tom Veldkamp aan de lijn had, haha. Maar het was een heel leuke verrassing natuurlijk, toen hij me vertelde dat ik de winnaar was van deze prijs. Dat had ik totaal niet verwacht.’ Eens te meer omdat Bomers de prijs krijgt voor een publicatie in een relatief nieuw tijdschrift, genaamd Hydrology. ‘Dat is een tijdschrift dat nog geen impactfactor heeft. Ik zou verwachten dat de jury voor deze prijs daar juist sterk waarde aan zou hechten, maar dat is blijkbaar niet het geval.’
Eigenlijk zou Bomers de prijs tijdens de viering van de zestigste verjaardag van de UT uitgereikt krijgen vandaag. Maar de dies natalis is vanwege de coronacrisis verplaatst naar mei. Toch is vandaag al bekend dat ze de prijswinnaar is. Wat ze met het prijzengeld à 2500 euro van plan is? ‘Dat weet ik nog totaal niet, het moet in ieder geval met loopbaanontwikkeling te maken hebben. Ik moet er nog goed over nadenken en overleggen met mijn professor.’
