Toen Renema in 2019 samen met zijn collega’s QuiX Quantum wilde oprichten, stuurde hij een mail aan voormalig rector Thom Palstra. ‘Vijf minuten later kreeg ik een mail terug. ‘’Hartstikke mooi, ik kom graag een keer kijken’’, schreef Palstra.’ Volgens Renema zegt het veel over de ‘positieve grondhouding’ van de UT ten aanzien van studenten of wetenschappers die een bedrijf willen starten. ‘Ik werkte ook aan de universiteit van Oxford als onderzoeker. Daar hoef je echt niet te proberen om zo’n mail naar de rector te sturen.’
Bijna drie jaar na de oprichting verkoopt QuiX Quantum als eerste bedrijf van Europa, en misschien zelfs de wereld, een fotonische kwantumcomputer. De bestelling, met een waarde van 14 miljoen euro, komt van het Duitse lucht- en ruimtevaartinstituut DLR. Eerder werd bij een investeringsronde al een bedrag van 5,5 miljoen euro opgehaald. Het Twentse bedrijf bouwt aan een kwantumcomputer op basis van fotonen (lichtdeeltjes). Deze technologie heeft een enorme rekenkracht en is volgens QuiX goed schaalbaar.
Snelkookpan
De Twentse campus speelde een cruciale rol bij de ontwikkeling, stelt Renema. Hij is Chief Technology Officer (CTO) van QuiX en is als universitair docent verbonden aan de UT-onderzoeksgroep Adaptive Quantum Optics van hoogleraar Pepijn Pinkse. ‘Dankzij de universiteit kunnen we als QuiX gebruikmaken van testapparatuur op de campus. Je kunt het vergelijken met bedrijven die werken in de cleanroom van de UT. Tegelijkertijd levert QuiX faciliteiten aan de UT om onderzoek te doen. Mijn studenten en promovendi kunnen daardoor gebruikmaken van de meest geavanceerde kwantumprocessoren, wat hele mooie wetenschap mogelijk maakt.’
Ook de campusinfrastructuur op het gebied van fotonica behoort volgens Renema tot de wereldtop. Deze infrastructuur is onmisbaar voor QuiX. ‘Veel van onze toeleveranciers maken gebruik van de cleanroom op de campus. Alles is hier gecentreerd. Mijn kantoor op de UT zit op vijf minuten lopen van mijn kantoor bij QuiX. De lijntjes zijn ontzettend kort en dat is essentieel voor het succes.’ Het cluster van bedrijven op de campus heeft iets van het Amerikaanse Silicon Valley, stelt de universitair docent. ‘Je begint in Twente eenzelfde soort snelkookpaneffect te zien.’
Niet onbelangrijk is de ‘positieve grondhouding’ van de UT bij het oprichten van nieuwe bedrijven, vervolgt Renema. De reactie van voormalig rector Palstra spreekt boekdelen, maar ook de faculteit S&T werkte volgens de universitair docent ruimhartig mee aan zijn plannen. ‘Alles op het gebied van intellectueel eigendom moest goed worden geregeld en daar heeft de universiteit veel ervaring mee. De ondersteuning hier is ijzersterk.’ Volgens Renema is dat lang niet op alle universiteiten het geval. ‘Maar op de UT wordt constructief meegedacht en is ontzettend veel kennis en kunde.’
Samenwerking
Het moge duidelijk zijn: mede dankzij de Twentse campus kon deze week de champagne worden ontkurkt op het kantoor van QuiX Quantum. De fotonische kwantumcomputer moet in het Duitse Ulm komen te staan. ‘Een deel van de ontwikkeling zal in Ulm gaan plaatsvinden, dat is onderdeel van het wensenpakket van de Duitse overheid. Het gaat nu eenmaal niet om technologie die je in de supermarkt koopt. Maar we blijven ook gewoon in Enschede als QuiX. Voor ons blijft de UT daarmee een belangrijke samenwerkingspartner. Met de universiteit werken we aan spannende en lastige vraagstukken, waar wetenschappelijk onderzoek voor nodig is.’
De wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van kwantumtechnologie en fotonica gaan razendsnel, weet Renema. Bovendien is er vanuit het Nationaal Groeifonds een groot geldbedrag gereserveerd voor toekomstig onderzoek. ‘Onze opvallende ‘sale’ haalt misschien het nieuws, maar het wetenschappelijk handwerk ligt aan de basis van het succes. Op dit vlak gebeuren er hele mooie dingen in Twente. We hebben de wind mee in ons vakgebied.’
