Afgelopen vrijdag heeft het kabinet bekendgemaakt dat de populaire STAP-subsidies gaan verdwijnen. Dat scheelt zo’n 200 miljoen euro per jaar. De regeling is echter ongekend populair.
Vandaag konden mensen zich weer aanmelden. Dat kan hierna nog drie keer: op 3 juli, 4 september en 1 november. Elke keer gaat het budget in een razend tempo op.
Omstreden
STAP-subsidies raakten omstreden omdat er ook vreemde cursussen mee gefinancierd werden: van edelsteentherapie tot beleggen in cryptomunten. Verder verhoogden sommige opleiders de prijzen van hun cursussen, omdat de overheid toch wel zou betalen.
Er kwamen scherpere regels en het systeem werd verbeterd. Studenten zouden de subsidies bijvoorbeeld ook voor meerjarige opleidingen kunnen gaan aanvragen. Maar straks gaat dus de stekker eruit.
Het publiek gefinancierde hoger onderwijs stond overigens op een flinke achterstand toen de STAP-regeling werd gelanceerd. Het viel niet mee om bij het systeem aan te haken. Slechts enkele publiek bekostigde instellingen lukte het op tijd.
Universiteiten
‘Het is duidelijk dat er veel mis is met het STAP-budget’, zegt een woordvoerder van universiteitenvereniging UNL. ‘STAP biedt onvoldoende tegemoetkoming voor langere leertrajecten en de toekenning is verworden tot een loterij. Maar het is wel van groot belang dat de overheid blijft investeren in leven lang ontwikkelen.’
Nu de STAP-regeling verdwijnt, bepleiten de universiteiten een terugkeer van het oude belastingvoordeel: voorheen konden mensen onder bepaalde voorwaarden hun scholingskosten van de belastingen aftrekken. Een andere optie is wellicht een ‘persoonlijk leerbudget’, waarmee mensen zelf in hun ontwikkeling kunnen investeren.
Beroepen
Langs diezelfde lijn denken ook de hogescholen. Een ‘leven lang ontwikkelen’ zou een wettelijke taak moeten zijn, is de mening van het hoger onderwijs, waarvoor dan ook bekostiging zou moeten zijn.
Beroepen veranderen of verdwijnen, zegt voorzitter Maurice Limmen van de Vereniging Hogescholen, mede door technologische ontwikkelingen. ‘Bijscholen en omscholen wordt in de toekomst dus steeds belangrijker. Dat is een zaak van algemeen belang.’ Daarom zou het een taak moeten zijn van het publiek bekostigde onderwijs.
Door het afschaffen van de STAP-regeling zullen sommige mensen de boot missen, verwacht Limmen. De STAP-regeling was ‘lang niet ideaal’, maar om- en bijscholing van mensen op de arbeidsmarkt blijft volgens hem cruciaal.
Particulieren en UWV
De particuliere aanbieders balen ervan. Tegen de NOS zegt opleider Growth Tribe bijvoorbeeld dat eerdere budgetten weinig werden gebruikt: ‘Het was voor het eerst dat het de overheid lukte om mensen te stimuleren om te gaan leren.’
Uitvoeringsinstantie UWV bekritiseert eveneens het beëindigen van de STAP-regeling. Volgens bestuursvoorzitter Maarten Camps kan bijscholing de krapte op de arbeidsmarkt verkleinen en werkloosheid voorkomen. ‘Dat deze mogelijkheid nu komt te vervallen is niet goed voor mensen, bedrijven en de arbeidsmarkt en baart ons dan ook zorgen.’
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Karien van Gennip, gaat nadenken hoe ze een ‘leven lang leren’ op een andere manier kan stimuleren, heeft ze toegezegd.
