‘Future proof BSc and MSc education from an operational perspective’, zo heet het besproken document – en een van de zogeheten ‘building blocks’ die de UT er financieel bovenop moet zien te krijgen. Onderdeel daarvan is een recente analyse naar het kostenplaatje van de UT-opleidingen.
Zestig studenten
Wellicht de meest in het oog springende conclusie in die analyse: een UT-bacheloropleiding heeft elk jaar zestig studenten nodig om break-even te draaien. Met andere woorden: elke opleiding waar minder dan zestig studenten instromen is doorgaans verliesgevend. Dat geldt volgens de analyse voor te veel UT-opleidingen. En als je rekening houdt met de uitval van zo’n 35 procent van de studenten, dan heeft elke bacheloropleiding een instroom van minimaal tachtig studenten nodig.
Hoge uitvalpercentages
Wat de analyse van de werkgroep ook concludeert, is dat er niet zozeer inefficiëntie zit in de onderwijspraktijken, zoals een veelheid aan toetsen. Noch zitten er hoge kosten verbonden aan de centrale ondersteuning door de dienst CES. Wel: ‘Hoge uitvalpercentages in sommige opleidingen zijn een belangrijke oorzaak van de budgettaire inefficiëntie van deze opleidingen’. Zo zijn in de analyse negen verschillende opleidingen vergeleken, waarbij de uitval varieert van 25 procent tot 50 procent.
Ook op andere vlakken kan er kostenefficiënter geopereerd worden, zo concludeert zowel de verantwoordelijke werkgroep als de Universitaire Commissie Onderwijs. Zowel in overheadkosten op faculteitsniveau als op huisvestingskosten, als op onderwijsinhoudelijke maatregelen om de kosten te beteugelen. Het voornaamste advies is dan ook dat elke UT-opleiding verplicht een budget krijgt en zich daaraan moet houden.
Uraad kritisch
De universiteitsraad trapte woensdagochtend echter op de rem met een ongevraagd advies. Want hoewel het inzicht in de kosten meer dan welkom is, is de raad kritisch naar de manier waarop ‘data, parameters en aannames’ tot stand kwamen en zijn geformuleerd. De raad hekelt met name dat opleidingen en hun respectievelijke directeuren amper betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van de analyse.
Ook zet de raad haar vraagtekens bij het vertrekpunt: bezuinig op onderwijs vanuit een visie, in plaats van het als een bedrijfsmatige exercitie te zien. ‘Beslissingen moeten genomen worden op basis van de visie van de universiteit op onderwijs, in plaats van dat ons onderwijs alleen wordt geleid door keuzes om de kosten te optimaliseren’, zo verwoordde Oliver Davies van studentenpartij UReka het standpunt van de raad.
Rector Tom Veldkamp reageerde dat deze analyse een eerste aanzet is en dat opleidingsdirecteuren betrokken worden in de volgende stappen. Bovendien hamerde hij erop dat de regie, met name voor de kwaliteit van een opleiding, bij de opleidingsdirecteur ligt. ‘Wat dit vooral toevoegt is dat we de financiële dimensie van het verzorgen van een opleiding inzichtelijker maken.’
Nieuw verdeelmodel
Hoe verder? De maatregelen om het UT-onderwijs kostenefficiënter te maken worden de komende tijd verder uitgewerkt. Vervolgens ligt het weer bij het college van bestuur – en de universiteitsraad – op tafel.
Wat daarnaast nog gaat spelen, is het verdeelmodel voor het onderwijs – dus welke opleiding hoeveel geld krijgt en op welke manier dat berekend wordt. Zowel de universiteitsraad als de rector zijn het erover eens dat het huidige model niet volledig eerlijk is en herzien moet worden. Daar liggen volgens Veldkamp meerdere scenario’s voor op tafel, maar het wordt zeker pas na mei 2025 voordat er een nieuw model gereed is. ‘Ik wil niet het volledige systeem omgooien en meer onduidelijkheid scheppen. Misschien kunnen we met een tijdelijke quick fix komen om het systeem op korte termijn eerlijker te maken, maar op de lange termijn willen we een visie hebben waarin elke opleiding gelijkwaardig wordt gewaardeerd.’
