Op steeds meer universiteiten spreken activisten, zowel studenten als medewerkers, zich uit tegen samenwerking met bedrijven uit de fossiele industrie. In Groningen, Amsterdam Utrecht en Eindhoven – deze week nog – leidde dat al tot bezettingen, maar ook in Enschede kwamen activisten meermaals in actie. Wat bij al die acties terugkeert: de oproep om de banden met de fossiele industrie te verbreken. Timmermans, aartsvader van de Green Deal, begrijpt die wens. ‘Zonder Fridays for Future-demonstraties was er geen Green Deal geweest. Het is goed dat studenten van zich laten horen, maar de fossiele industrie uitsluiten vind ik niet verstandig.’
Wapenindustrie
De politicus ziet er meer in om bedrijven in de fossiele industrie kritisch te benaderen. ‘De fossiele industrie levert nog onvoldoende in de transitie, maar afstoten heeft niet mijn voorkeur. Je moet ze juist binnenboord houden, anders ben je ze kwijt en dat komt de transitie niet ten goede.’ Het belang van het aan boord houden van de bedrijven duidt Timmermans met een actueel voorbeeld. ‘We hoorden jarenlang de oproep om de banden met de wapenindustrie te verbreken en om die dialoog niet meer aan te gaan. Toen er vorig jaar oorlog uitbrak op ons continent, zagen we plots hoe belangrijk en nodig die industrie is. Niet meer in gesprek gaan kan wat mij betreft enkel in uitzonderlijke gevallen.’
Het belang van in gesprek gaan ervoer Timmermans vrijdagochtend nog in de binnenstad van Enschede. ‘Daar stond een groep mensen die het absoluut niet met mij eens is, maar ik ga geen gesprek uit de weg. Juist voor studenten is het van belang om gezamenlijk problemen aan te pakken. Aan politici de taak om het juiste voorbeeld te geven en samen te blijven werken.’
Alliantie
Dat is volgens Timmermans ook wat de Universiteit Twente meer kan doen om de transitie te verbeteren en te versnellen? ‘Alliantie, alliantie en nog eens alliantie. Met hogescholen, het middelbaarberoepsonderwijs en bedrijven. De transitie is zo groot, dat ontwikkelingen en innovaties sneller dan normaal vermarkt moeten worden. Daar is samenwerking voor nodig. Tussen technische universiteiten onderling, maar ook regionaal, Europees en mondiaal moeten we elkaar op blijven zoeken.’
Timmermans wijst naar India, Saudi-Arabië en China. ‘Mensen hebben soms het idee dat die landen in de transitie achter ons aan hobbelen, maar op meerdere vlakken lopen ze juist jaren op ons voor.’ Tegelijkertijd weet Timmermans ook dat samenwerking met China – zeker op universiteiten – niet eenvoudig is. De AIVD noemt het land zelfs de grootste dreiging voor kennisveiligheid. Timmermans: ‘Mijn uitgangspunt is bescherm wat beschermd moet worden, maar zoek samenwerking waar het kan. Wees niet obsessief en naïef, maar realistisch. Ik vind alleen niet dat je deze industriepolitiek aan universiteiten of gemeenten moet overlaten. De landelijke en Europese overheid moet kaders bepalen over wat wel en wat niet kan, maar de deur dichtgooien zoals de Verenigde Staten doen heeft niet mijn voorkeur.’
