Hè, een verkiezingsweek? Ik wist niet dat we die hadden…
Dat kan kloppen, die hadden we eerder ook niet. Dit jaar is in die zin een primeur, een feest voor de Drienerlose democratie zo je wil. Vorig jaar werd namelijk besloten om het kiesreglement aan te passen. Los van de kleine lettertjes: de UT heeft nu één centrale verkiezingsweek waarin gestemd kan worden op alle mogelijke vormen van medezeggenschap op de campus.
Waarom was dit nodig?
Enerzijds om het organisatorisch wat behapbaarder te maken. Elke vorm van medezeggenschap had een eigen verkiezingscomité en een eigen kiesreglement. Nu is er dus één centraal reglement, één centraal verkiezingscomité en één centrale verkiezingsweek. Hoofdreden voor zo’n verkiezingsweek is het versterken en zichtbaarder maken van de medezeggenschap.
En dat is broodnodig, als je wat trends van de laatste jaren ontwaart. Het animo lijkt wat tanende, zowel bij mogelijke kandidaten als bij het electoraat. Neem alleen al de universiteitsraad. Drie jaar geleden konden de verkiezingen voor medewerkers niet doorgaan, want er waren te weinig kandidaten. Voor de studentenzetels waren verrassend genoeg ineens vier partijen in de race. Vorig jaar viel er echter weinig te kiezen.
Bovendien viel de opkomst afgelopen jaar tegen, met name onder studenten. 21,77 procent van hen bracht hun stem uit, voor UT-begrippen opvallend laag. Bovendien maken landelijke organisaties als de Onderwijsinspectie en LOVUM, de vereniging van universiteitsraden, zich zorgen over de staat van de medezeggenschap. Dat geldt ook voor minister Dijkgraaf.
De medezeggenschap, wat is dat eigenlijk?
Met een beetje fantasie is de parallel met de Tweede Kamer of een gemeenteraad zo getrokken. Zoals een minister of wethouder verantwoordelijk is voor het maken van beleid, is er de Tweede Kamer of een gemeenteraad om wat van dat beleid te vinden. Zo kun je leden van de medezeggenschap op de UT ook zien als een soort volksvertegenwoordigers. Ze hebben inspraak op het beleid dat gemaakt wordt door een faculteits- of dienstbestuur of het college van bestuur. In het zwaarste geval mag beleid alleen doorgevoerd worden als het is goedgekeurd door de medezeggenschap (instemmingsrecht). Daarnaast heeft de medezeggenschap adviesrecht – de naam zegt het al – en initiatiefrecht: ze mogen ook zelf met voorstellen komen.
Hoe ziet de medezeggenschap op de UT eruit?
Die is onder te verdelen in twee categorieën: de centrale medezeggenschap en de decentrale medezeggenschap. Centraal is de universiteitsraad, een vertegenwoordiging van negen medewerkers en negen studenten. Zij hebben inspraak op het beleid van het college van bestuur en alle regelingen, budgetten en rapporten die daarbij komen kijken.
De faculteiten en diensten hebben hun eigen raden die gelijkenissen vertonen met de universiteitsraad. De faculteitsraden bestaan ook uit studenten en medewerkers. Dienstraden bestaan uit medewerkers die bij de dienst werkzaam zijn, met tenminste drie en maximaal zeven leden.
Op wie kan ik stemmen tijdens deze verkiezingsweek?
Dat ligt er maar net aan waar je onderdeel van uitmaakt op de UT. Alle studenten kunnen in ieder geval sowieso hun stem uitbrengen voor de universiteitsraad. Elk jaar vinden er namelijk studentenverkiezingen plaats, voor medewerkers is dat elke twee jaar. Omdat in 2022 ook op medewerkers gestemd kon worden, slaan zij dit jaar over. Opnieuw staan er twee studentenpartijen op de kieslijst, met elk vijftien kandidaten: UReka, actief sinds 2001. En DAS – De Ambitieuze Student – dat in 2015 werd opgericht.
Medewerkers en studenten kunnen ook stemmen op mensen binnen hun faculteit of dienst. Maar óf er echt wat te kiezen valt, ligt maar net aan de opzet en het aantal kandidaten. Zo is – voor zover bekend(gemaakt) – het Centre for Educational Support (CES) de enige dienst die een dienstraadverkiezing op de agenda heeft staan.
Binnen de faculteiten verschilt het beeld sterk. Waar enkele faculteiten alleen studentenverkiezingen houden – met binnen BMS en EEMCS alleen kandidaten vanuit UReka op de lijst, is de realiteit bij de faculteit TNW anders: er stonden zeven studenten op de kandidatenlijst voor zeven zetels. Met andere woorden: iedereen op de lijst krijgt een zetel en verkiezingen zijn niet nodig. TNW-medewerkers hebben daarentegen wel ruim voldoende keuzemogelijkheid.
Hoe kan ik stemmen?
We hoeven niet massaal naar de stemhokjes, gewapend met een rood potlood. Stemmen kan gewoon digitaal, zoals je het mag verwachten van een technische universiteit. Je digitale stem uitbrengen kan via deze link, vanaf 9 uur ’s ochtends op maandag 12 juni. Op vrijdag 16 juni wordt de verkiezingsuitslag bekendgemaakt. Zonder Herman de Schermman helaas, maar sowieso via U-Today!
