In november zag Amnesty UTwente haar account voor het eerst verbannen worden. Dat gebeurde nadat de groep zich uitsprak voor het belang van mensenrechten in de Palestijnse zaak. ‘Maar niet op een radicale of uitgesproken manier. Sterker nog: wij kozen geen partij en spraken ons ook uit na de aanval van Hamas op 7 oktober. Op het O&O-plein hielden we een moment van stilte voor alle slachtoffers door het conflict’, vertelt Alexandra Mulder Gonzalez, één van de gezichten achter Amnesty UTwente.
Of Meta het account uit de lucht haalde vanwege uitingen over Palestina is overigens onduidelijk, want het bedrijf onthield zich van een waarom achter de verbanning. De actiegroep liet het er – ook al verloor het al haar content en meer dan duizend volgers – niet bij zitten en richtte een nieuw account op, maar dat werd niet veel later – zonder waarschuwing – wederom verwijderd door Meta. ‘Om woedend van te worden. Ik zie actiegroepen in Enschede die veel uitgesprokener en partijdiger zijn op Instagram. Die hebben nergens last van, terwijl wij consequent het doelwit lijken te zijn.’, aldus Mulder Gonzalez. ‘Het verschil is dat wij een feministische groep zijn en dat de haat jegens die groepen toeneemt. We krijgen met regelmaat haatberichten en vermoeden dat bots ons rapporteren.’
Polariseren
De studente geeft aan een vermoeden te hebben waarom Meta meermaals met hen afrekende. ‘Als Amnesty staan wij voor verbinding, gelijkheid en we proberen mensen met verschillende meningen bijeen te brengen om het gesprek aan te gaan. Maar het is bewezen dat polariseren beter werkt op sociale media en dus ook op Instagram. Het lijkt erop dat Meta niet zit te wachten op accounts die oproepen tot verbinding op basis van mensenrechten.’
Mogelijk heeft meermaals posten over de Palestijnse zaak meegespeeld in het Meta-oordeel over Amnesty UTwente. Het voorbeeld staat namelijk niet op zichzelf. Human Rights Watch uitte onlangs al zware kritiek op onderdrukking van vreedzame pro-Palestijnse uitingen door Meta. De mensenrechtenorganisatie stelde in honderden gevallen vast dat berichten waarin Hamas op een neutrale manier werd genoemd, direct van Instagram en Facebook werden verwijderd. Bovendien zagen meerdere onafhankelijke journalisten hun accounts opgeschort of permanent gesloten worden. Een aantal berichten met kritiek op de Israëlische regering werd verwijderd, omdat ze gevaarlijk zouden zijn. Een Instagram-gebruiker die een emoji van de Palestijnse vlag plaatste, kreeg de waarschuwing dat dit ‘kwetsend’ kan zijn, schreef NRC eind 2023 al.
Nieuwe poging
Mulder Gonzalez baalt enorm van het meermaals kwijtraken van hun pagina, maar geeft aan dat de actiegroep weigert om de handdoek in de ring te gooien. ‘Onze gemeenschap is sterk en we verwelkomen steeds meer mensen in onze Whatsapp-groep. Onder de naam aist.utwente maakten we vorige week een nieuw Instagramaccount aan. We lieten – hoe belachelijk ook – Amnesty bewust weg uit angst voor het Meta-algoritme, terwijl we een officieel erkende subvereniging zijn. We laten onze missie niet los en blijven aandacht vragen voor belangrijke thema’s. Gelukkig steunt Amnesty International ons, al komen ook zij niet in contact met Meta. Dat is vrijwel onmogelijk.’
Activisten aangevallen tijdens mars
Het niet welkom zijn op Instagram is niet het enige dieptepunt voor Amnesty UTwente uit de afgelopen periode. Tijdens een vreedzame mars door de binnenstad van Enschede op 8 maart – Internationale Vrouwendag – werd het gezelschap aangevallen door een man. ‘Met zo’n honderd mensen liepen we een mars door Enschede. We deden alles in overleg met politie en de gemeente en vroegen enkel aandacht voor gelijkwaardigheid, zo ongeveer de veiligste mening die er is’, blikt Mulder Gonzalez terug.
In de buurt van het Van Heekplein besluit een man op de groep af te lopen, het spandoek met de tekst Unite in the Fight 4 Equality uit handen van de activisten te rukken en zich in de groep te gooien. Daarbij deelt hij enkele rake klappen uit, voordat een paar activisten hem naar de grond werken. Aanwezige agenten grijpen niet in en laten de man weglopen, is te zien op videobeelden van het incident. Als de man zich later weer komt melden, worden zijn gegevens genoteerd door agenten. ‘Ik zie dit incident, de censuur die Meta pleegt en haters die ons met valse redenen rapporteren niet als losse incidenten. Het past in een trend, waarin vreedzame actiegroepen steeds moeilijker hun geluid kunnen later horen. Heel zorgelijk.’
