Vanwaar dit initiatief?
‘Het is geïnspireerd door vergelijkbare initiatieven in Nieuw-Zeeland en Denemarken. Regelmatig zijn er berichten in de media van professoren die hun promovendi slecht behandelen. Ik was voordat ik naar de UT kwam ook werkzaam in Leiden, dus ik ben bekend met de casus daar. En zo zijn er natuurlijk veel meer voorbeelden. In de berichtgeving gaat het vaak over de werksfeer en excellentie, alsof die elkaar zouden bijten. Het narratief is dan vaak: ‘Ja, diegene beging die misstanden wel, maar excelleerde in diens vakgebied’. Dat is natuurlijk onzin. Er is genoeg – ook wetenschappelijk – bewijs: laat je mensen in hun waarde en geef je ze een veilige werkomgeving, dan is dat het beste voor de prestaties.’
'Te vaak worden aardigheid en excellentie gezien als tegenpolen'
Dat moet dit initiatief veranderen?
‘Ja, eigenlijk willen we hiermee een voorbeeld stellen: het kan ook anders. De beeldvorming van de academische wereld is dat deze competitief is, met hoge werkdruk, onveilige werkplekken en hiërarchische constructies. Dat is zeker niet overal het geval, maar we willen de cultuur absoluut ten goede veranderen. Te vaak worden aardigheid en excellentie gezien als tegenpolen, maar ze gaan hand in hand.’
Op wat voor manier geef je dat gedachtegoed gestalte?
‘Het plan is om in maart te starten met een platform, met daarop allerlei bijdragen over hoe je kindness kan laten doorwerken. Zo heeft een collega een stuk geschreven over hoe je vanuit deze gedachte feedback geeft op wetenschappelijke artikelen, ook al zijn ze ondermaats. En denk bijvoorbeeld ook aan de goede begeleiding van promovendi, die natuurlijk een bijzonder kwetsbare positie hebben – en een zekere afhankelijkheidsrelatie ten opzichte van hun begeleider. Daarnaast geven we wat meer uitleg over het idee erachter en wat het concreet inhoudt. Aardig zijn betekent bijvoorbeeld niet dat je over je heen laat lopen, aardig zijn is ook dat je bepaalde grenzen aangeeft.’
Wat zijn de ambities?
‘We zijn met een klein kernteam gestart, met enkele naaste UT-collega’s, maar ook wetenschappers uit Amsterdam en Groningen. Vooral uit mijn eigen directe netwerk. Dat kernteam willen we wel klein houden, om ook focus te houden. Maar we hopen dat veel mensen zich geroepen voelen om een bijdrage te leveren aan het platform, vanuit alle universiteiten. Het gaat immers niet om concurrentie, maar om samenwerking.’
Wat zijn je eigen ervaringen met dit gedachtegoed?
‘Ik werkte anderhalf jaar geleden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, toen ik een paar maanden met zwangerschapsverlof ging. Twee weken voor dat verlof begon een promovendus. De timing was ongelukkig, maar twee collega’s van andere universiteiten hebben de begeleiding direct overgenomen na twee weken – zonder dat ze er zelf wat voor terugkregen.’
‘Sinds afgelopen september werk ik op de UT bij de statistiekgroep en iedereen is ontzettend aardig. Er heerst een fijne sfeer, het ondersteunend personeel is ook geweldig. Dat merkte ik afgelopen november bijvoorbeeld. Op het moment dat ik bezig was met het kopen van een huis, was er direct de welwillendheid om een werkgeversverklaring te regelen. En ook met collega-docenten met de onderwijsplanning zie ik de bereidheid om anderen te helpen. Binnen vijf minuten reageert iemand wel via Signal om iets over te nemen, zelfs een tentamen waarmee vier uur tijd gemoeid is. Dat is veelzeggend.’
Ondertussen is er een grote beweging gaande op het gebied van ‘erkennen en waarderen’. Haakt jullie initiatief daarop aan?
‘Ik zou meer zeggen dat het raakvlakken heeft, maar het is niet hetzelfde. Erkennen en waarderen is vooral gericht op de carrièrepaden, dat je niet overal in hoeft te excelleren als wetenschapper. En dan moet je trouwens oppassen dat er geen beleid wordt ingericht dat elke wetenschapper een soort schaap met vijf poten moet worden en moet excelleren in zowel onderwijs, onderzoek als valorisatie. Kindness and Excellence gaat om het gedrag, de cultuur. Dat in de academische wereld niet het recht van de sterkste geldt. Het hoeft absoluut geen apenrots te zijn.’
