Hoewel de Dies Natalis bol staat - en hoort te staan - van tradities, wilde hoogleraar Bram Nauta het dit jaar toch een beetje anders doen. ‘Ik zou kunnen teruggaan in de tijd en dan aan het einde van mijn rede bij het hier nu uit kunnen komen, in de hoop dat u dan nog wakker bent,’ begon Nauta zijn rede voor UT’s 52ste verjaardag. 'Maar laat ik het eens anders doen.’ Vervolgens hield hij een stevig betoog over hoe belangrijk chips zijn en blijven.
Daarmee benadrukte Nauta tijdens zijn Diesrede voortdurend het belang van vooral zijn eigen vakgebied, onder meer ten opzichte van de nanotechnologie. Zonder de ontwikkeling van chips zouden we nog leven als decennia geleden, stelde hij. En die ontwikkeling gaat nog steeds door. ‘Als we de chip even helemaal uit ons levenspatroon wegdenken, gaan we zeker 52 jaar terug in de tijd. De uitvinding van de transistor in 1947 is in hoge mate bepalend geweest voor ons dagelijks leven. Sterker nog: de technologie is ons steeds een stap voor geweest. De makers van de eerste transistor hadden geen idee wat het vervolg zou zijn. Dat twee transistors op elkaar aangesloten konden worden en dat er daarna steeds meer transistors op een plakje materiaal geplaats zouden worden, die we chips zijn gaan noemen.’
Nauta haalde in zijn rede de Wet van Moore aan, die stelt dat het aantal transistors op een chip iedere twee jaar verdubbelt. Die wet geldt nog steeds, denkt hij. ‘Wat de grenzen van deze wet verlegt, is creativiteit,’ zegt Nauta. ‘Zelfs als je vanaf vandaag niet verder kunt miniaturiseren (op kleinere schaal bouwen, red.), dan kun je nog mooie oplossingen bedenken. We bouwen immers ook nog steeds vernieuwende gebouwen met dezelfde bakstenen?’ De hoogleraar benadrukte dat de opkomst van nanotechnologie en de ontwikkeling van chips elkaar niet tegenwerken.
De laatste minuten van zijn betoog vulde Nauta met de toepasbaarheid van de uitvindingen die zijn groep en andere UT’ers doen. De UT speelt volgens hem bijvoorbeeld een grote rol in de draadloze communicatie, wat je terugziet in bijvoorbeeld radio, smartphones en computers. De universiteit kan op dat gebied een grote rol blijven spelen, mits we creatief blijven. ‘We kunnen nog wel even vooruit. Ik denk dat de enige echte rem op de groei die van de economie is. Het zal uiteindelijk moeilijk worden om hele grote investeringen te doen. Maar,’ zo sluit Nauta af, ‘we zijn steeds weer ingehaald dankzij creatief talent dat de grenzen tóch weer verlegde. Zoals ook ikzelf zal worden ingehaald, over een tijdje.’
Tegenover UT Nieuws zegt Nauta dat het goed is om eens duidelijk te maken dat micro-elektronica dus nog steeds enorm belangrijk is. ‘Het is niet ouderwets. Mensen hebben het voortdurend over nano als de toekomst, maar micro-elektronica is op dit moment nog steeds kleiner dan wat we nano noemen. De term nano wordt steeds weer misbruikt voor dingen die heel groot zijn. Wat dat betreft is mijn Diesrede even mijn schop tegen MESA aan.’
