Dingen ‘slim’ noemen gebeurt al tientallen jaren. Het kan ook gaan om processen en systemen: materialen, coaching, verlichtingssystemen, luchthavens, en hele steden. De precieze definities van ‘slim’ variëren, maar ze komen allemaal op het volgende neer: ingebouwde software en sensoren zorgen voor interactie met de omgeving en met de gebruiker, voor pro-activiteit en een vorm van zelforganisatie. Aan het bovengenoemde rijtje voorwerpen zien we dat het toekennen van het predicaat ‘slim’ totaal uit de hand is gelopen. Blijkbaar waren technologen destijds zo enthousiast over hun eigen slimheid dat ze dit label ook op hun voortbrengsels plakten. ‘Slim’, een simpele, positieve en begeerlijke aanduiding voor een complex concept. Of het echt een handige keus was, is maar de vraag. Het is niet slim, jezelf slim te noemen. Het klinkt arrogant, en het wekt verkeerde verwachtingen. Het lijkt soms dat naarmate de technologie geavanceerder wordt, ze ook onhandiger en onbetrouwbaarder overkomt. Van binnen is de complexiteit natuurlijk ordes van grootte toegenomen, dus er kan ook veel meer misgaan, maar: het gaat om de ervaring van de gebruiker.
Ook de stad Enschede vindt zichzelf ‘slim’. Als ik, op weg naar de universiteit, ergens in de Driener bossen gedumpt afval vind, dan tweet ik dit aan Enschede, compleet met foto en locatie. Enschede tweet snel terug, en de troep is binnen twee dagen weg: een mooie samenwerking tussen een burger en de stad, makkelijk gemaakt door technologie. Maar laatst antwoordde Enschede: “Goedemiddag. Mogen wij je vragen om deze melding te doen via het ‘slim melden’?” Mijn antwoord was: ‘Nee Enschede, je hebt alle gegevens al’. De ‘slim melden’ website is best handig, maar voor wie al twittert is een tweet handiger. De boodschap: je kan nog zoveel slimheid in techniek stoppen, de combinatie techniek-gebruiker kan er slechter door worden.
Spelers die serieus genomen willen worden, kunnen de term ‘slim’ beter afschaffen. Goede, intelligente technologie moet het nieuwe normaal worden: realiseer die nu maar gewoon, zonder al die poeha.
Nog even een laatste rijtje: vogelhuisjes, grasmaaiers, aanstekers, putdeksels, contactlenzen, ruitenwissers, rugtassen, stoeptegels, koffers, asbakken, regentonnen, kapstokken, golfballen. ’t Is niet te geloven.
If you want to read the English version of this column, check out our latest Science & Technology Magazine.
