Een van de UT-ondertekenaars is Mariët Theune, universitair docent bij de vakgroep Human Media Interaction. Zij herkent zich volledig in de aanklacht en besloot daarom melding te doen van haar overwerk. ‘Toen ik het rapport van WOinActie las dacht ik: het ligt dus niet helemaal aan mij. Ik ben niet de enige die kampt met een te hoge werkdruk.’
Collectieve aangifte
Eind vorig jaar vroeg WOinActie haar achterban naar de problemen met de werkdruk aan de universiteiten. Naar aanleiding van de ruim 700 reacties die daarop volgden, stelde de protestbeweging een beknopt rapport samen. Met de aangiftes en het rapport stapte WOinActie in januari naar de Arbeidsinspectie.
U-Today deed navraag bij WOinActie hoeveel UT-wetenschappers reageerden op de oproep van de actiegroep. Rens Bod, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en oprichter van de protestgroep, laat weten dat tenminste twaalf UT-medewerkers de aangifte hebben ingevuld. Bod laat verder weten dat WOinActie verbaasd is over het aantal aangiftes van de technische universiteiten. ‘Soms zelfs meer dan van de algemene universiteiten.’ Het gaat om een minimum van twaalf UT-aangiftes, want er was geen verplichting om de werkgever in te vullen op het formulier. Van de indieners wil alleen Theune haar verhaal doen aan U-Today.
Theune heeft een aanstelling van 32 uur per week, maar dat is bij lange na niet genoeg om al het werk te klaren, vertelt ze. In de avonduren komt de universitair docent toe aan de taken die overdag blijven liggen, zoals het nakijkwerk en het beantwoorden van mailtjes. ‘Ik denk dat ik gemiddeld op vijftig uur per week zit. Meestal werk ik door tot twaalf uur ‘s nachts. Dan begin ik moe te worden en is het niet langer uit te houden. Ook werk ik op mijn vrije dag en in het weekend ongeveer vijf uur per dag.’
Workaholic
De lange werkdagen hebben invloed op haar privéleven. ‘Mijn sociale leven beperkt zich tot mijn directe familie. Het afspreken met vrienden staat op een laag pitje. Meestal probeer ik dat nog een beetje in te halen in de kerstvakantie. Ook een avondje bingewatchen zit er voor mij niet in. Mijn familie denkt dat ik een workaholic ben, maar zo voelt dat voor mij niet. Ik krijg mijn werk gewoon niet af als ik er niet zoveel tijd in steek. Ik doe mijn werk met veel plezier, maar zo gaat de lol er wel een beetje af.’
'Voor veel onderwijstaken geldt dat de normuren vaak volstrekt onrealistisch zijn'
Psychische of lichamelijke klachten heeft Theune niet door de hoge werkdruk. ‘Het afgelopen jaar had ik bijvoorbeeld slaap genoeg. In de jaren daarvoor plande ik na twaalf uur ’s nachts nog wel eens wat me-time in. Dat doe ik nu niet meer. Nu werk ik door tot twaalf uur en ga daarna direct naar bed. Zo heb ik genoeg slaap, maar er komt van privéprojecten weinig terecht. Ik wil ook wel een keer een avond vrij.’
Collega’s
Haar manier van werken heeft invloed op de werkdruk, geeft Theune toe. ‘Ik ben perfectionistisch. Bovendien kan ik niet zo goed ‘’nee’’ zeggen. Ik hoor het wel eens van studenten: wij sturen jou een mailtje, want jij antwoordt tenminste.’ Hoewel haar perfectionisme bijdraagt aan de werkdruk, gelooft Theune niet dat ze alleen staat in haar ervaringen. ‘Er zijn twaalf aangiftes ingevuld door UT’ers, maar volgens mij zijn er veel meer medewerkers die een te hoge werkdruk ervaren. Als ik ’s avonds een mailtje stuur, wordt die vaak direct beantwoord door mijn collega’s. Ook zij werken regelmatig in de avonduren. Het werk op de universiteit kent nou eenmaal niet een ontzettend duidelijk omlijnd takenpakket, dat geeft ruimte om je te veel op de hals te halen. Je weet niet precies wat normaal is.’
'Als ik mij precies aan de uren houd, dan wordt mijn productiviteit gehalveerd'
Volgens de universitair docent ligt het niet aan haar vakgroep Human Media Interaction. ‘Mijn leidinggevende moedigt het absoluut niet aan: het werken en beantwoorden van mails in de avond. De werkomstandigheden in mijn vakgroep zijn niet de oorzaak van het probleem. Er wordt juist zoveel mogelijk gedaan om het aan te pakken, zoals het aannemen van het extra medewerkers. Het probleem is dat er ondanks deze inspanningen en goede bedoelingen alsnog te veel werk blijft liggen.’
Scheefgroei
Een van de oorzaken voor de stijgende werkdruk zijn de toegenomen onderwijstaken, stelt Theune. De verhouding tussen studenten en docenten is niet evenredig gegroeid. Door deze scheefgroei zijn er voor docenten flink wat taken bijgekomen. ‘Ik probeer studenten uitgebreid feedback te geven, want zij mogen niet de dupe worden van onze werkdruk. Voor veel onderwijstaken geldt dat de normuren vaak volstrekt onrealistisch zijn. Door al deze taken kom ik minder toe aan het schrijven van papers, wat ik juist heel leuk vind om te doen. Ik denk dat veel wetenschappers het onderzoek noodgedwongen in hun eigen tijd uitvoeren.’
Voor Theune was het ondertekenen van de collectieve klacht van WOinActie vooral een uitlaatklep. ‘Ik loop vaak te mopperen over de werkdruk. Via deze actie kan ik in ieder geval een deel van mijn frustratie kwijt. Of het iets gaat uithalen, weet ik niet. Er moet denk ik op landelijk niveau iets gebeuren. Misschien is een stiptheidsactie als vervolgstap een idee. Alleen dan wordt óf ons onderzoek, óf de student de dupe. Als ik mij precies aan de uren houd, dan wordt mijn productiviteit gehalveerd.’
