‘My 50 years with the UT.’ Zo luidt de titel van de afscheidsrede die Nieuwenhuis vorige week uitsprak. Precies vijftig jaar geleden, in 1972, begon hij aan zijn studie elektrotechniek aan de toenmalige Hogeschool Twente (de voorloper van de UT). Hij startte met de algemene propedeuse, een volstrekt uniek experiment aan de THT. ‘We kregen een breed palet aan vakken vanuit verschillende disciplines. Aan het eind van het eerste jaar maakten we een definitieve keuze voor onze vervolgstudie. Het was een fascinerend onderwijsmodel en ik vind het jammer dat het niet meer bestaat. Veel studenten switchen tegenwoordig van studie, dat zag ik ook bij mijn eigen kinderen. Met de algemene propedeuse waren we in staat om ons breed te oriënteren en te ontdekken waar onze passie lag.’
Medezeggenschap
Volgens Nieuwenhuis studeerde hij in een bijzondere tijd. Eind jaren 60, begin jaren 70 waren de tijden van studentenrevoltes. Tot die tijd bestuurden de hoogleraren de universiteiten. Maar daar kwam door de studentenprotesten verandering in. Ook de jonge student Nieuwenhuis roerde zich door actief te worden voor de nieuw opgerichte Hogeschoolraad. Hij sloot zich aan bij de Kiesvereniging Progressieve Samenwerking (KPS). ‘De Wet Universitaire Bestuurshervorming (de WUB, red.) gaf ons veel inspraak. We keurden en corrigeerden het beleid van het college van bestuur, die het vervolgens uitvoerde.’
De Twentse raad onderscheidde zich van andere medezeggenschapsraden, stelt Nieuwenhuis. ‘Wetenschappers, studenten en ondersteunend personeel kenden een hechte samenwerking, ook al waren er wel degelijk pittige debatten. Het was afwijkend, maar ik heb het altijd iets moois gevonden.’ Volgens Nieuwenhuis heeft het met de pioniersmentaliteit uit die jaren te maken. ‘We wilden samen voorwaarts. Daarbij speelde de kleine schaal van de THT ook een rol.’
Sinds de invoering van de MUB (de wet op het universitair bestuur) in 1997, is de invloed van de universiteitsraden minder groot, weet Nieuwenhuis. ‘Het was de tijd van het nieuwe managementdenken. Het karakter van de universiteitsraden werd anders, meer adviserend.’ Volgens Nieuwenhuis is het niet per definitie een negatieve ontwikkeling. ‘We hoeven niet terug naar de jaren 70. Universiteiten zijn sterk gegroeid. Het zijn een soort multinationals geworden. Dat vereist een andere vorm van bestuur.’
Transities
Na zijn afstuderen gaat Nieuwenhuis werken voor PTT Telecom, al blijft hij door promotieonderzoek aan de UT verbonden. Bij de PTT maakt Nieuwenhuis grote transities mee. De eerste is de verzelfstandiging van de PTT: de overheidsdienst wordt een private onderneming. Ook maakt hij mee hoe het mobiele netwerk een steeds grotere rol gaat spelen. Maar de grootste transitie is waarschijnlijk de opkomst van het internet. Als onderzoeker krijgt Nieuwenhuis als een van de eersten in Nederland te maken met de internetrevolutie. ‘Bij de onderzoeksafdeling wisten we meteen: als dit schaal gaat krijgen, dan gaat het de wereld blijvend veranderen.’
Midden jaren negentig vertrekt Nieuwenhuis naar Groningen, waar hij gaat werken bij een nieuwe onderzoeksafdeling van de PTT, later KPN Research. Ook wordt hij deeltijdhoogleraar telematica bij de Rijksuniversiteit Groningen. Nieuwenhuis ziet hoe in die jaren de dotcombubbel wordt opgeblazen, ook bij KPN. ‘KPN was superambitieus, deed enorme investeringen in het buitenland, maar kwam door de dotcombubbel in grote problemen. Daardoor moest het bedrijf flink reorganiseren en werd de onderzoeksafdeling afgebouwd.’
Services
In 1999 vertrekt Nieuwenhuis bij de RUG om deeltijdhoogleraar te worden aan de UT. Als hoofdstrategie van KPN is hij betrokken bij de vele telecom-ontwikkelingen in Enschede met Lucent, Ericsson en het Telematica Instituut. Eind 2001 neemt Nieuwenhuis afscheid van KPN en gaat in de consultancy werken. Binnen de UT maakt hij in 2007 de overstap naar Management & Bestuur, een faculteit die later opgaat in BMS. ‘Ik was bij KPN en in de consultancy steeds meer geïnteresseerd geraakt in bedrijfskundige vraagstukken. Als onderzoeker bij KPN zag ik al dat alleen technische kennis onvoldoende meerwaarde voor een bedrijf creëert.’
Het overgrote deel van de Nederlandse economie bestaat inmiddels uit dienstverlening, legt Nieuwenhuis uit. ‘De maakindustrie is veel minder groot. Ik ben mij daarom op diensten, ofwel services, gaan specialiseren en op de vraag hoe we deze het beste kunnen ontwerpen. Producten en diensten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kijk maar naar je iPhone. Zonder diensten zoals de locatiebepaling heb je niets aan een telefoon. Ik heb mezelf altijd afgevraagd: wat creëert waarde? Daarbij zijn diensten, of services, steeds meer de rode draad door mijn carrière geworden.’
Vanaf 2020 werkt Nieuwenhuis fulltime bij de universiteit. Nu, na vijftig jaar UT, gaat Nieuwenhuis met emeritaat. Maar volledig afscheid neemt hij niet. ‘Ik wil flink gebruikmaken van mijn recht om nog vijf jaar promovendi te blijven begeleiden. Maar ik zie tegelijkertijd uit naar mijn emeritaat. Ik krijg daarmee namelijk ook mijn vrijheid terug.’
