Als eerstejaars aan je studie beginnen met nauwelijks een introductie, biertjes en contact met medestudenten. Dat is de realiteit deze nazomer. De Nederlandse studentensteden, waaronder ook Enschede, missen de bruisende Kick-In en landelijke equivalenten. Dat is zuur voor iedereen die hoger onderwijs een warm hart toedraagt, maar in de eerste plaats voor de studenten. Die introductieperiode is er niet voor niets, daar zet je de eerste stappen naar een succesvolle studietijd.
‘Jongelui, hou even vol en je kunt over een jaartje weer helemaal los’, schreef de 94-jarige Jan Hoek zo’n twee weken geleden in het Algemeen Dagblad. Hij memoreert zijn jeugd in de Tweede Wereldoorlog. Een avondklok, razzia’s en als toetje werd hij als dienstplichtige naar Nederlands-Indië gestuurd. Aan de jongeren van nu: ‘Wat ik wil zeggen: wij waren tien jaar van onze jeugd kwijt. Probeer nou nog een klein jaar de rug recht te houden.’
Deze oproep is sympathiek en begrijpelijk. Als we ons nu aan de regels houden, dan kan iedereen als het goed is straks het leven weer oppakken. In reactie op de brief van Hoek interviewde de NOS een paar jongeren, die in de regel heel begripvol zijn voor het verhaal van de 94-jarige, maar ook aandacht vragen voor hun situatie. ‘Ik wil gewoon mijn oude routine terug’. En die laatste reactie, kwam de jongeren en deze hele generatie op een storm van kritiek te staan.
De kritiek is onterecht. Hoek verwijst naar een zwarte bladzijde in de geschiedenis, waarin hij en zijn makkers door ellende gingen. Maar, ellende is niet te vergelijken tussen generaties en individuen. Want leden de middeleeuwers meer onder de zwarte dood dan Hoek onder de nazi’s? Is het verdriet van de slachtoffers van de genocide in Rwanda minder heftig dan de nabestaanden van MH-17? Die vragen zijn niet te beantwoorden, en – belangrijker – die moeten we niet willen beantwoorden. Want dat leidt alleen maar tot het bagatelliseren en onbenullig maken van ieder leed.
Wat wel kan, is de situatie van deze generatie studenten analyseren. Zoals de Leidse rector Carel Stolker zei: deze lichting studenten is de ‘genaaide generatie’. Frank Provoost, hoofdredacteur van Leids universitair weekblad Mare schreef er een mooi artikel over in dagblad NRC. Terecht, want deze generatie had geen feestelijk uiteinde van de middelbare school. Het zit er dik in dat zij zich voor hun studie in de schulden moeten steken, omdat dit kabinet het eventuele afschaffen van het leenstelsel over de verkiezingen tilde. En boven alles hangt de regering, die vooral strenge woorden bezigt richting de studenten.
Deze groep studenten ondergaat ontberingen die andere generaties niet kennen, en daarover moeten we niet te makkelijk oordelen. Laten we ze als medewerkers en ouderejaars daarom een warm welkom geven.
